Phong Tuc Tap Quan Viet Nam
trọng dùng những chiếc gối Giang Tây trông rất đẹp. Gối của ta thường hình khối chữ
nhật.
Cũng có loại gối vải, trong nhồi bông, rơm, hoặc quần áo cũ.
Ở thành thị gối cũng cầu kỳ lắm. Thường gối vải trong nhồi bông, ngày nay có loại
gối trong bằng mút.
Thường người lớn ngủ mới cần gối, trẻ con ngủ ít cần gối.
*Chiếu
Như trên đã nói, trên giường tại nông thôn có trải chiếu. Chiếu có loại chiếu tre, có
loại chiếu cói.
Chiếu cói làm bằng những cây cói (Lác), mọc nhiều ở các vùng ven bể, miền Nam
gọi là cỏ lát. Cây cói khô dệt vào với nhau, nguyên cả cây, hoặc từng mảnh do thân
chẻ ra, có chỉ bằng sợi móc giữ chặt sợi cói nọ với sợi cói kia. Ngoài Bắc nơi sản xuất
chiếu có tiếng là Kim Sơn và Phát Diệm. Nhiều người quê ở Phát Diệm hiện nay cũng
hành nghề dệt chiếu tại miền Nam.
Chiếu có nhiều hạng, hạng tốt và hạng chiếu đậu dùng bằng những sợi cói trắng
mịn dệt nên. Loại chiếu thường, dệt bằng thứ cói sấu hơn.
Chiếu cói có thể dệt trơn hoặc cải hoa. Chiếu hoa và chiếu đậu thường dùng ở
những gia đình sang trọng.
Chiếu hoa có loại chiếu hoa trắng, lại có loại chiếu hoa màu. Muốn cải hoa màu,
người ta phải nhuộm cói trước khi dệt chiếu.
Chiếu tre là loại chiếu làm bằng cật tre, chẻ nhỏ, vót nhẵn, tết liền vào với nhau
như mành mành nhưng dày hơn mành mành. Chiếu tre nằm về mùa hè rất mát, lại rất
bền, nhưng giá đắt gấp mấy lần chiếu cói, nên chỉ những gia đình dư dả mới dùng
chiếu tre.
Chiếu tre nhìều khi thay vạt giường, và trong trường hợp này, nhiều nhà, vẫn dùng
thêm chiếu cói để trải lên chiếu tre.
*Phản
Nhà quê có dùng giường, nhưng thường dùng phản nhiều hơn. Giường kê trong các
phòng ngăn riêng, còn ở hai bên giường thờ, phần nhiều là kê phản.
Phản ngoài tác dụng, ban đêm làm nơi ngủ cho người nhà, bàn ngày còn là nơi tiếp
khác của các bà mẹ, bà chị - đàn bà không tiếp khách trước giường thờ.
Phản do những tấm ván dày ghép vào nhau kê trên hai chiếc mễ để ở đầu và ở cuối
phản, hai chiếc mễ này có mỗi chiếc bốn chân, giữ vững chiếc phản giống như những
chân giường giữ vững chiếc giường.
Trên mặt phản hoặc có trải chiếu hoặc không.
Về mùa hè, người ta thường ngủ phản trần cho mát. Có những tấm phản sơn quang
dầu, trời nóng, cởi trần nằm ngả lưng thật thú.
Ca dao có câu nói về tấm phản:
"Ngửa lưng cho thế gian nhờ,
Chẳng ơn thì chớ, lại ngờ bất trung!"
* Ghế ngựa
Ghế ngựa cũng là một loại phản, do những mảnh ván dày ghép vào nhau thành tấm.
Hai tấm này kê chung trên hai chiếc mễ, sát vào nhau như một tấm phản. Người ta
thường dùng danh từ "Bộ ngựa" để chỉ hai tấm ghế ngựa. Ghế ngựa có khi để mộc,
nhưng phần lớn sơn quang dầu.
Ghế ngựa trông sang trọng hơn phản và thường kê ở hai bên giường thờ, cũng như
phản, vừa để ngủ vừa để tiếp khách.
Những nhà phong lưu dùng ghế ngựa thay phản. Trên mặt ghế ngưạ cũng có trải
