Khi đó, tôi bảo với họ rằng: “Các cậu bảo tôi bạc tình bạc nghĩa, nhưng tôi
đâu có làm điều gì xấu cho ông Okudaira? Tôi chẳng làm gì phương hại
đến chính sự của lãnh địa mà lại còn chấp hành đầy đủ những quy định của
lãnh địa nữa. Thế các cậu bảo mẫu người tử tế, trung thành là thế nào? Tôi
không thể tự dối lòng được, nên thôi cứ để người ta cho tôi là kẻ không ra
gì còn hơn. Tôi đã nói rồi, tôi chẳng hề làm gì xấu cho lãnh địa mà cũng
chẳng cầu mong gì ở lãnh địa cả. Thử hỏi, đã bao giờ tôi nhờ vả ai đưa lên
đẳng cấp cao hơn hay tăng bổng lộc chưa? Đã ai nghe thấy tôi nói thế bao
giờ chưa? Các cậu cứ thử hỏi những người làm cho Karō mà xem! Tự dối
lòng mà tỏ ra tử tế hay nhỏ giọt nước mắt giả tạo không phải là tính cách
của tôi. Cho đó là thái độ không đúng đắn thì đuổi tôi đi cũng được. Nếu
nói rằng, quan hệ giữa con người phải có đi có lại như kiểu “tiền trao cháo
múc”, lãnh địa ban cho gia đình tôi mấy đời làm việc chức sắc, buộc tôi
phải mang ơn thì tôi cũng có lý riêng của tôi. Mấy đời ông cha tôi đã làm
việc nghiêm túc, trung thực chứ có phải nhận bổng lộc không đâu mà bắt
chúng tôi chịu ơn? Ngược lại, nếu có người bảo rằng, những Kerai như các
anh đời đời nhận bổng lộc của lãnh địa, tôi lại có cách nói khác. Mấy đời
cha con tôi nhận ơn ân sủng. Mặc dù, trong gia đình cũng có người đau ốm,
cũng có người vô dụng, không giúp ích được gì mà vẫn được nhận bổng
lộc, gia đình sống yên vui. Ơn này cao hơn non, sâu hơn biển. Tôi xin ngàn
lạy tạ ơn. Như thế có nghĩa là có lời nói đi thì có lời nói lại đấy. Chỉ cần đối
bằng lời thôi, tôi thừa biết. Nói đầu lưỡi rằng, biết ơn sâu sắc lắm là được
thì như tôi đây chẳng muốn bị ai nói là bạc bẽo, không tử tế cả!”.
Ngăn học trò về quê tham gia cuộc chinh phạt lãnh địa Chōshū
Tình hình lãnh địa Chōshū không yên ổn. Chōshū bị coi là nghịch triều, nên
đích thân Tướng quân cầm quân và ra lệnh cho các lãnh chúa ở vùng
Kyūshū xuất binh tiến đánh Chōshū. Và lãnh địa Nakatsu của vùng Buzen
cũng góp quân binh. Các học trò đang lưu học ở Edo, trong đó Obata
Tokujirō (Tiểu-Phiên Đốc-Thứ- Lang) và mười học trò khác bị gọi về vì
việc xuất binh này.
