vì cho rằng, họ bàn những chuyện nhảm nhí, phạm đến chính quyền Mạc
phủ nên đã đem xử tử.
Qua các sự kiện đó có thể thấy, ông Ii Kamon-no Kami là một lãnh chúa
thuộc hàng Fudai thẳng thắn và trung thực của Mạc phủ. Còn về việc nên
đóng hay mở cửa đất nước thì ông ta lại là người không có chính kiến gì,
chứ hoàn toàn không phải là người theo Phái Nhưỡng di.
Chỉ có điều Mạc phủ quyết định khai thông cảng biển, là vì những xung đột
trong quan hệ quốc tế, không còn cách nào khác phải miễn cưỡng mở như
vậy, chứ thực ra vẫn rất muốn khép kín. Cứ mở tấm màn ra là thấy hết dàn
nhạc trên sân khấu, tất cả đều rặt Nhưỡng di. Tôi không thể đồng tình ủng
hộ một chính phủ như vậy là chuyện không phải vô lý.
Xóa hai chữ “cạnh tranh”
Tôi xin đơn cử một ví dụ về sự ngoan cố, bảo thủ của Mạc phủ thế này. Số
là tôi có một cuốn sách về kinh tế của Chambers . Trong khi nói chuyện gì
đó với một người rất có uy lực trong lĩnh vực tài chính, như người giữ chức
vụ quan trọng trong Bộ Tài chính bây giờ, ông ta rất mừng và ngỏ ý muốn
được xem dù chỉ phần mục lục, nên tôi đã quyết định dịch cuốn này. Khi
dịch, tôi gặp phải từ “competition” trong sách nguyên bản. Suy nghĩ mãi tôi
mới quyết định tạo ra từ “cạnh tranh” để dịch ứng với từ đó.
Dịch xong phần mục lục khoảng trên dưới 20 đề mục, tôi đưa cho xem, ông
tỏ vẻ rất hứng thú, nhưng lại bảo rằng: “Từ “cạnh tranh” nghe không ôn
hòa. Từ này có nghĩa là gì?”. “Nghĩa là gì ấy à? Không có gì là lạ cả. Cũng
như việc những người buôn bán của Nhật vẫn làm đấy thôi. Hàng bên cạnh
mà bán rẻ thì họ cũng hạ giá xuống thấp hơn. Nếu người này có hàng tốt thì
người kia phải tìm hàng tốt hơn thế để chiêu khách. Cũng như thế, bên này
cho vay tiền với tỷ lệ lãi suất thấp thì bên kia sẽ hạ xuống thấp hơn mới
mong công việc làm ăn phát đạt. Hai bên cùng cạnh tranh nhau như thế.
Khi nào giá cả ổn định, tỷ lệ lãi suất cũng ổn định theo. Cái đó gọi là cạnh
