người trong trường thì họ bảo: “Thầy Fukuzawa bỏ trường chuyển đi thì cả
trường cũng chuyển theo thầy!”.
Khi đó, ở Tōkyō có rất nhiều nhà của các lãnh chúa bỏ không , nên hàng
ngày mọi người tỏa đi xung quanh để tìm. Cuối cùng, tôi tìm được một nơi
ưng ý. Đó chính là khuôn viên cũ của lãnh chúa vùng Shimabara (Đảo-
Nguyên) , một nơi cao ráo, lại có thể nhìn ra biển, rất thích hợp cho việc
xây dựng trường. Toàn thể mọi người trong trường đều đồng ý, nhưng chỉ
là quyết định đơn phương của chúng tôi vì đó là khuôn viên của người
khác.
Để có được khu nhà đó, tôi phải đến phủ Tōkyō, nhờ họ ra lệnh cho lãnh
địa Shimabara giao nộp lại khuôn viên cho chính phủ, rồi sau đó, chính phủ
sẽ cho Fukuzawa Yukichi mượn lại. Vì vậy, phải bàn riêng với những người
trong chính phủ nhờ họ giúp. Tôi đã đến nói chuyện và nhờ cậy người đứng
đầu phủ Tōkyō lúc bấy giờ và cả những người tôi đã quen biết từ lâu, như
anh Sano Tsunetami (Tá-Dã Thường-Dân) cùng nhiều người khác nữa.
Trong đợt đi vận động đó, một hôm tôi đã đến nhà ông Iwakura (Nham-
Thương) . Đây là lần đầu tiên tôi đến, nhưng vì nói rằng, tha thiết muốn
gặp, nên cuối cùng cũng được vào diện kiến ông. Tôi đã trình bày nhiều về
tình hình cụ thể của trường và cả nguyện vọng muốn được mượn lại khu
khuôn viên của lãnh địa Shimabara. Nghe xong, ông vui vẻ nhận lời.
Rất may là đến đâu, mọi việc cũng trôi chảy. Hơn nữa, đúng lúc đó, phủ
Tōkyō lại có việc cần nhờ tôi. Câu chuyện là thế này. Để bảo vệ Phủ
Tōkyō, các binh sĩ luôn phải mang súng và đi tuần vòng quanh. Cảnh tượng
đó không được đẹp mắt cho lắm, trông thành phố lúc nào cũng như có
chiến sự. Chính phủ cho đó là điều không nên và có ý cải cách cơ cấu cơ
quan cảnh sát theo kiểu phương Tây. Vì vậy, người của chính phủ đến nhờ
tôi nghiên cứu giúp xem toàn thể cơ cấu cảnh sát của phương Tây là thế
nào, chỉ cần khái quát cũng được.
