chắn rằng, không còn cách lập thân nào khác chính là hủ phong còn rớt lại
của nền giáo dục Nho giáo. Như thế có nghĩa là, chí “túc tích thanh vân"
đã trở thành một thứ mê muội truyền từ tổ tiên.
Bây giờ, để thức tỉnh khỏi sự mê muội này và nói về ý nghĩa căn bản của sự
độc lập, văn minh thì dù trong thiên hạ chỉ có một mình tôi cũng muốn chỉ
ra hình mẫu thực đó. Hơn nữa, có lẽ có những người mà tự bản thân họ
cũng đang theo phương châm đó. Sự độc lập của một quốc gia là bắt nguồn
từ chính tinh thần độc lập của mỗi người dân. Cả nước đều giữ căn tính lệ
thuộc vào cổ phong thì không thể giữ được nước.
Tôi không chần chừ xem có làm được hay không mà quyết tâm chính mình
sẽ thử làm mẫu. Tôi chuẩn bị tinh thần không để ý đến mọi sự xung quanh,
chỉ tâm niệm một điều là tự thân độc lập, nên không có ý ỷ lại vào chính
phủ hay nhờ vả các viên chức. Nếu nghèo, không tiêu tiền nữa. Nếu có tiền
thì tự chi tiêu theo ý mình. Khi giao thiệp với người khác sẽ cố gắng chân
thành ở mức có thể. Đến thế mà họ vẫn bảo không thích thì thôi đừng kết
giao với tôi nữa cũng được. Nếu mời khách, tôi sẽ chuẩn bị và đón tiếp theo
gia phong của gia đình mình. Nhưng họ không thích gia phong đó và không
đến, cũng không sao.
Tôi cố gắng hết sức làm tròn điều mình có thể, còn thế nào là việc của phía
bên kia. Khen ngợi hay chê trách, vui mừng hay nổi giận, họ cứ tự mà làm.
Tôi có được khen cũng không mừng nhiều, mà bị chê cũng không giận lắm.
Nếu thấy không hợp, thì tránh xa không kết giao nữa. Tôi quyết định một
nguyên tắc là không để ý đến cả con người và sự vật, xả thân để đi qua
cuộc đời, nên dù thế nào cũng không thể làm quan chức cho chính phủ
được. Cách sống đó mà làm gương cho thiên hạ liệu có phải là điều xấu
không, tôi cũng không quan tâm. Nếu là tốt thì quý, mà xấu thì đó chỉ là
chuyện của lúc ấy. Tôi không hề định gánh trách nhiệm từ đó trở về sau.
Coi thường và không nhiệt tâm với chính trị
