một cách nghiêm túc, nên cũng không làm phiền ai. Cứ thấy có rượu là tôi
bước ra uống gấp mấy lần người khác và khoái chí, vì trong thiên hạ không
có đối thủ. Đó là điều đáng xấu hổ.
Ngoài chuyện rượu ra, từ nhỏ tôi là người giữ gìn sức khỏe. Một ngày
ngoài ba bữa cơm, hiếm khi tôi ăn thêm đồ vặt. Hoặc có thể là do mẹ tôi
không cho ăn, nhưng điều đó đã trở thành thói quen từ thuở nhỏ và tôi
không thấy thèm ăn vặt. Đặc biệt, sau bữa cơm tối mà có thứ gì thích đến
mấy cũng không thể đưa vào miệng được. Chẳng hạn, trong đêm niệm
người thân mất hay phải thức khuya vì có hỏa hoạn ở gần nhà, tự nhiên
người ta đem đồ ăn ra, nhưng tôi không muốn ăn. Đó có lẽ là do mẹ tôi đã
rèn và nết đó còn lại suốt đời. Đây cũng là thói quen tốt nhất để giữ gìn sức
khỏe.
Hơn nữa, tôi không phải là người thích đủng đỉnh, làm việc gì cũng nhanh
thoăn thoắt, nên nhiều khi bị mọi người cười. Thế nhưng, khi ăn tôi biến
thành một người khác, dù thế nào cũng không thể ăn nhanh được. Lúc còn
nhỏ, người ta bảo ăn nhanh và đi tiểu, đại tiện nhanh là điều võ sĩ cần phải
luyện rèn, nên tôi hay bị nhắc nhở vì điều đó. Tôi cũng thích ăn nhanh,
nhưng dù thế nào cũng không thể nuốt chửng được. Sau này, tôi đọc sách
của người phương Tây, biết rằng, ăn không nhai là không tốt và lần đầu tiên
mới nhận ra trong thói xấu của mình, ngược lại cũng có những điểm tốt.
Tôi rất vui mừng và từ đó trở đi không phải để ý nữa, dù có mất thời gian
gấp mấy lần người khác cũng từ tốn dành thời gian nhai. Điều đó rất tốt cho
việc giữ gìn sức khỏe.
Cũng đến lúc kiềm chế uống rượu
Lại chuyển sang chuyện rượu. Tôi thích rượu bẩm sinh. Khi còn ở quê, vì
là trẻ con, nên không được uống tự do. Một năm ở Nagasaki, tôi giữ đúng
nguyên tắc nhịn uống. Sau khi lên Ōsaka được uống tự do, nhưng tiền bạc
ngặt nghèo, nên tôi không được uống như ý. Năm 25 tuổi, sau khi lên Edo,
