dụng chỉ trả cho hai chiếc bát đó có 3 Bu. 3 Bu đó là tiền giấy ở Nakatsu,
nếu đổi ra tiền Zeni thì chỉ được 19 Mon! Rẻ quá mức! 19 Mon thì có cũng
như không. Tôi nghĩ thế nên không bán nữa. Nhưng cũng lạ lùng, vì sau
hơn 40 năm, hai chiếc bát đó vẫn còn nguyên vẹn và bây giờ tôi vẫn dùng
để rửa bút.
Sao trộm sách dạy về kỹ thuật xây thành
Như trên đã nói, tôi phải về Nakatsu vì một chuyện không may, nhưng
trong thời gian này tôi cũng đã làm được một việc. Khi đó, cậu Okudaira
Iki cũng từ Nagasaki về, nên tất nhiên theo lễ nghĩa tôi phải đến thăm hỏi.
Một hôm, tôi đến nhà Okudaira gặp lại sau một thời gian dài và nói rất
nhiều chuyện thì chủ nhà đưa ra một cuốn sách bảo:
- Đây là cuốn sách về kỹ thuật xây dựng thành mới xuất bản ở Hà Lan mà
ta vừa mang từ Nagasaki về.
Nghe nói thế, tôi mới xem thì thấy, dù tôi có đi Ōsaka học, nhưng trường
của thầy Ogata là trường chuyên về y học nên ngoài những sách về ngành y
ra tôi chưa từng bao giờ được nhìn thấy những cuốn sách nguyên bản như
vậy. Tôi biết đó là loại sách hiếm và rất quan tâm. Bởi vì khi đó là thời
điểm đội tàu của Perry cập cảng và trong khắp nước Nhật người ta xôn xao
bàn luận về việc phòng bị cho hải quân. Đúng lúc đó lại có người cho xem
sách về kỹ thuật xây thành, nên tôi thấy thật đáng quý và rất muốn đọc thử
xem sao. Tôi đã hỏi mượn, nhưng chủ nhân không có ý cho mượn. Sau đó,
chúng tôi chuyển sang nói nhiều chuyện khác thì chủ nhân bảo:
- Cuốn sách này ta mua rẻ thôi, có 23 Ryō!
Cậu ta nói như thế làm một cậu học trò nghèo như tôi giật mình đến vã mồ
hôi. Tự tôi thì không thể mua được mà chủ nhân lại không có ý cho mượn,
nên tôi chỉ còn biết ngồi ngắm và tận trong tâm thầm ca thán về thân phận
nghèo khổ của mình. Khi đó, trong đầu tôi nảy ra một kế và bảo:
