hỏi đi đáp lại nhau và còn trêu đùa bạn bè: “Các cậu ngớ ngẩn lắm! Làm gì
có những kẻ ngốc chỉ đi thoáng qua quán trà tửu rồi về như các cậu. Tớ
chưa vào mấy chốn lầu xanh bao giờ. Không bao giờ đi, nhưng một khi mà
nổi hứng vào chơi thì sẽ hào hoa gấp trăm lần các cậu cho mà xem! Làm
những việc ngớ ngẩn như các cậu thì thôi đi còn hơn! Dù sao các cậu cũng
vẫn không đủ “phẩm chất” để đi trăng hoa, chơi bời. Nhà quê một cục lên
đến thành phố mà chập chững học thói chơi bời ở quán trà tửu à? Ngu ngốc
đến thế thì giúp ích gì cho đời được?”.
Tôi nói với người khác gay gắt như thế và trên thực tế, tuyệt nhiên tôi
không bao giờ đi ngược lại lời nói của mình. Vì vậy, những người xung
quanh không thể coi thường tôi được. Có nhiều bậc quân tử, học giả thường
trầm ngâm suy nghĩ sự đời, trong thâm tâm luôn cho rằng việc người khác
làm là xấu và nuốt sự bất bình vào trong. Còn tôi, khi quan sát một hành
động hay nghe chuyện của người khác không bao giờ cảm thấy lo lắng, bất
bình với họ, mà luôn cùng làm với họ, nên ngược lại rất thú vị.
Răn đe bạn học
Về chuyện uống rượu thì kể không xuể, nhưng có một chuyện đáng nhớ thế
này. Mùa xuân năm Ansei thứ hai (1855-ND), khi từ Nagasaki lên Ōsaka
và vào trường thầy Ogata thì ngay hôm đó, trong lần gặp đầu tiên, một cậu
học trò tá túc trong trường hỏi:
- Cậu từ đâu đến?
- Từ Nagasaki!
Đó là phần đầu của câu chuyện. Tiếp đó, cậu ta bảo:
- Thế à? Tôi muốn sau này sẽ có thể kết thân với cậu. Thế nên mình đi làm
một chén đi!
Cậu ta đề nghị như thế, nên tôi đã trả lời:
