PHỤC SINH - Trang 239

Một nông dân cao lớn, chững chạc, chừng năm mươi tuổi bước ra khỏi đám
đông. Ông ta nói với Nekhliudov là bọn ông ta bị giam chỉ vì không có giấy
thông hành. Nói đúng ra, họ có giấy thông hành, nhưng đã quá hạn mất độ
hai tuần lễ. Năm nào cũng có chuyện quá hạn như thế, nhưng vẫn không
sao cả, thế mà năm nay họ lại bị bắt, bị giam hơn một tháng trời như là kẻ
đã phạm tội gì nặng. Chúng tôi đều là thợ nề và tất cả đều ở cùng một
phường. Người ta bảo ở tỉnh chúng tôi nhà tù cháy mất rồi. Thế nhưng có
phải chúng tôi đốt nó cháy đâu. Xin ngài làm phúc cho.
Nekhliudov lắng nghe, nhưng hầu như không hiểu ông già chững chạc ấy
nói gì, vì chàng còn mải nhìn một con chấy to có nhiều chân, màu xám
đang bò len vào giữa đám lông trên má ông ta.
- Sao lại thế nhỉ? Chẳng lẽ chỉ vì có thế thôi ư - Nekhliudov nói, quay về
phía viên phó giám ngục.
- Vâng, đúng là các nhà chức trách sai, lẽ ra phải giải họ về nguyên quán
mới phải.
Viên phó giám ngục vừa nói dứt lời thì một người nhỏ bé cũng mặc áo tù, ở
trong đám đông bước ra, bĩu dài môi và nói là ở đây họ bị người ta hành hạ
chẳng vì lý do gì
- Thật khổ hơn con chó… - anh ta nói.
- Nầy, đừng có mà nói lung tung, im mồm đi, nếu không thì mày sẽ biết…
- Biết cái gì? - anh chàng nhỏ bé hăng tiết cãi lại. - Thử hỏi chúng tôi có tội
gì?
- Câm ngay - Viên phó giám ngục thét lên và anh chàng kia im bặt.
"Thế là thế nào nhỉ?" - Nekhliudov tự hỏi, khi ra khỏi dãy xà lim, trong khi
đó một mạng lưới hàng trăm tia mắt dõi theo chàng, - mắt những tù nhân
đứng bên trong các cửa và những tù nhân gặp trên lối đi.
- Chẳng lẽ lại giam giữ những người hoàn toàn vô tội như thế sao? - Khi
cùng viên phó giám ngục ra khỏi hành lang, Nekhliudov hỏi.
- Thế ngài bảo làm thế nào? Mà cũng có nhiều đứa dối trá lắm kia. Nghe
chúng nó thì chẳng đứa nào có tội hết, viên phó giám ngục nói.
- Nhưng những người nầy thì xem ra họ không có tội gì thật.
- Ử thì có những đứa ấy là vô tội. Nhưng chúng cũng hư hỏng lắm. Không