PHỤC SINH - Trang 26

Cách thứ nhất không thể chấp nhận được, vì chàng chỉ trông cậy vào lợi tức
ruộng đất, chẳng còn cách sống nào khác. Ra làm quan thì chàng không
thích; hơn nữa, chàng không thể dễ dàng bỏ lối sống nhàn hạ, xa hoa đã
quen rồi. Vả lại làm như vậy cũng chẳng ích gì, vì bây giờ chàng không còn
lòng tin mãnh liệt, chí cương quyết, tính hiếu thắng bồng bột, muốn làm
cho thiên hạ phải kinh ngạc, như hồi còn ít tuổi nữa. - Còn cách thứ hai,
nghĩa là phải phủ nhận những lý lẽ chắc nịch, đanh thép, rành rọt chứng
minh tính chất bất hợp lý của sự chiếm hữu tư nhân về ruộng đất, những lý
lẽ chàng đã rút ra từ cuốn Tình thái xã hội của Spencer, về sau lại được
chứng minh một cách đanh thép hơn trong các tác phẩm của Henry
Georges. Cách thứ hai nầy chàng cũng thấy không thể được.

Chú thích:
(1) Revue des deux mondes, một tạp chí tư sản Pháp
(2) Tên gọi thân mật Dmitri khi còn nhỏ.
(3) Herbert Spencer (1820-1903), nhà triết học Anh
(4) Social Statics: tên một tác phẩm của H. Spencer.
(5) Dexiatin (mẫu) bằng 1,092 héc ta.