PHỤC SINH - Trang 313

đem so sánh những cảnh ấy với cảnh tượng ở thành phố.
Đi qua trước cửa hàng thịt, hàng cá và các cửa hiệu bán quần áo may sẵn,
chàng sửng sốt nhận thấy, - tưởng như chàng mới trông thấy lần đầu tiên -
cái vẻ phè phỡn, no nê của vô số những chủ hiệu sạch sẽ, béo tốt, thật ở
thôn quê không sao có được lấy một người như thế. Rõ ràng là những con
người nầy tin tưởng chắc chắn rằng công sức họ đem ra để lừa bịp khách
hàng không biết phẩm chất hàng hoá, không phải là một việc vô bổ, mà trái
lại còn rất có ích. Cái vẻ no nê, phè phỡn đó, chàng còn thấy ở cả những gã
xà ích mông đít lồng bàn, có hàng khuy áo dọc sau lưng, cả ở những anh
gác cổng đội mũ lưỡi trai có đính kim tuyến, cả ở những chị hầu phòng tóc
uốn xoăn, đeo tạp dề trắng và nhất là ở những tên đánh xe ngựa loại thượng
hạng gáy cạo nhẵn trắng, ngả mình trên đệm xe, nhìn chòng chọc vào mặt
khách qua đường với cái vẻ mặt khinh khỉnh, đểu cáng.
Bây giờ chàng không thể nhìn thấy trong tất cả những con người nầy những
người nông dân đã mất hết ruộng đất và vì thế bị đẩy ra thành thị. Tuy
nhiên, nếu có một vài người trong bọn họ đã biết lợi dụng những điều kiện
sinh hoạt ở tỉnh thành mà trở nên những người như chủ họ, và vui sướng vì
địa vị mình, thì ngược lại, có những người khác ra đây phải sống một cuộc
đời còn khổ cực hơn ở nông thôn và do đó, đáng thương hơn. Chẳng hạn
như những người thợ giầy kia, Nekhliudov trông thấy họ ngồi làm việc
trước lỗ thông hơi một căn hầm, như những người đàn bà thợ giặt kia, gầy
gò, xanh xao, đầu tóc bơ phờ, cánh tay khẳng khiu đế trần, họ là quần áo
trước những khung cứa mở rộng, hơi nước xà phòng bốc lên tuôn ra cuồn
cuộn; lại như hai gã thợ nhuộm mà chàng đã gặp, mình đeo tạp dề, chân đi
dép không bít tất nhem nhuốc những thuốc nhuộm từ đầu đến chân, áo xắn
lên tận khuỷu tay, mỗi người ôm một thùng thuốc nhuộm trong đôi cánh tay
đen sạm, khẳng khiu, yếu đuối, miệng không ngừng chửi nhau. Trên mặt
họ, hiện rõ vẻ buồn chán, bực dọc. Cũng vẻ mặt như thế, còn thấy ở những
người đánh xe tải, mình đầy bụi bậm, mặt đen thủi, ngồi lúc lắc trên xe và ở
những người đàn ông, đàn bà, mặt nề vì phù thũng, quần áo rách bươm,
cùng con cái đứng ăn xin ở các góc phố. Cũng những vẻ mặt như thế còn
thấy qua các cửa sổ một quán rượu Nekhliudov đi qua. Ở đó, giữa những