PHỤC SINH - Trang 70

đàn đúm với bạn bè (trong giới thượng lưu), ăn chơi, cờ bạc đến nỗi mẹ
chàng, bà Elena Ivanovna phải rút bớt vốn ra lấy tiền cho chàng thì hầu như
bà chẳng buồn phiền vì bà cho rằng con bà đang tuổi trẻ, giao du với những
người lịch sự thì chơi bời như thế cũng như được chủng đậu thôi, nó là
đương nhiên và cũng là điều hay.
Buổi đầu, Nekhliuzov có đấu tranh cưỡng lại, nhưng cưỡng lại thì thật quá
gay go. Vì tất cả những gì khi tin ở mình chàng cho là hay thì mọi người lại
cho là dở, ngược lại tất cả những gì chàng cho là dở, mọi người coi là hay.
Cuối cùng, chàng đã đầu hàng, không tin ở mình mà quay sang tin ở người.
Lúc đầu, chàng cũng thấy khó chịu vì phải tự phủ nhận mình như thế,
nhưng cái cảm giác khó chịu ấy cũng qua đi rất nhanh và chẳng mấy chốc,
khi đã bắt đầu hút thuốc và uống rượu, chàng không còn cảm thấy khó chịu
nữa và, thậm chí còn thấy nhẹ nhõm trong lòng.
Với bản chất sôi nổi, Nekhliuzov lao mình vào cuộc sống mới được mọi
người xung quanh tán tụng đó, và chàng bóp nghẹt trong tâm khảm mình
cái tiếng nói đang đòi hỏi một cái gì khác thế. Quá trình nầy bắt đầu từ sau
khi chàng tới Petersburg và kết thúc vào lúc chàng nhập ngũ.
Nói chung cuộc đời quân dịch làm sa đoạ con người vì nó đặt người ta vào
cảnh sống ăn không ngồi rồi nghĩa là chẳng làm một việc gì hợp lý và có
ích cả. Nó khiến con người thoát ly những đạo nghĩa thông thường của loài
người và chỉ việc sống theo cái danh dự có tính chất ước lệ của trung đoàn,
của quân phục, của quân kỳ và một mặt thì có quyền tha hồ tác oai, tác
phúc với một số người khác, còn một mặt thì nô lệ phục tùng các cấp chỉ
huy.
Nhưng khi cộng vào cái sa đoạ của cuộc đời quân dịch nói chung với nào là
danh dự của quân phục, quân kỳ, nào là quyền được tàn bạo và giết chóc, là
cái sa đoạ của giàu có và sự thân cận với hoàng gia như trường hợp của
những trung đoàn cận vệ chỉ gồm toàn những sĩ quan con nhà giàu có và tai
mắt thì sự sa đoạ đó đưa người ta đến một trạng thái vị kỷ điên cuồng cao
độ. Từ ngày bước vào đời quân dịch, Nekhliuzov rơi vào chính trạng thái vị
kỷ điên cuồng đó và bắt đầu sống như các bạn đồng ngũ.
Chẳng có việc gì ngoài cái việc thắng bộ binh phục do người khác may thật