trẻ, sau khi nghe được một từ, có thể ngay lập tức hoàn chỉnh cấu trúc của từ
đó trong đầu, đem từ và kí tự tương ứng của nó lưu giữ trong bộ nhớ thì đứa
trẻ ấy có khả năng viết, bởi vì có như vậy thì nó mới có thể thực hiện được
động tác mà việc viết chữ cần có với đôi mắt bịt kín, hơn nữa trẻ còn gần
như có thể dùng công cụ viết để thao tác một cách có ý thức.
Những hoạt động chuẩn bị này cho phép trẻ thiết lập được một cơ chế mà
động lực do nó sinh ra sẽ bất ngờ dẫn đến sự bùng nổ viết chữ. Đầu tiên,
phản ứng của những đứa trẻ bình thường trong “ngôi nhà trẻ thơ” của vùng
San Lorenzo – Rome, đã khiến cho tất cả chúng tôi đều ngạc nhiên.
Một ngày tháng 12, mặt trời chói chang, chúng tôi và bọn trẻ cùng lên
trên sân thượng. Mấy đứa trẻ chạy qua chạy lại tự do chơi đùa, một số khác
thì ở lại bên cạnh tôi. Lúc đó, tôi đang ngồi bên cạnh ống khói, tôi bèn đưa
viên phấn cho một bé trai 5 tuổi và nói: “Con vẽ ống khói này đi”. Bé nghe
lời, ngồi thụp xuống, vẽ trên mặt đất một hình vẽ mà tôi có thể nhận ra là cái
ống khói. Tôi đã vui mừng khen ngợi, giống như tôi vẫn thường làm đối với
bọn trẻ.
Bé trai này mỉm cười nhìn tôi, đứng yên một lúc, dường như niềm vui
trong lòng đang chực tuôn trào, sau đó nó hét lên: “Con biết viết chữ! Con
biết viết chữ!”. Nói xong, cậu bé cúi xuống viết lên trên sàn gạch từ “mano”
(tay). Tiếp theo, nó lại tràn đầy thích thú viết tiếp từ “camino” (ống khói) và
“tetto” (mái nhà). Nó vừa viết vừa tiếp tục hét to: “Con đang viết chữ này!
Con biết viết chữ rồi!”. Tất cả những đứa trẻ khác nghe thấy tiếng hét, liền
đến vây xung quanh, ngạc nhiên nhìn nó. Có 2, 3 đứa trẻ khác hào hứng nói
với tôi: “Làm ơn cho con viên phấn, con cũng có thể viết chữ!”. Kết quả là
chúng đã viết được những từ khác: mamma, mano, gino, camino, ada.
Những đứa trẻ này từ trước tới giờ chưa bao giờ cầm một viên phấn hoặc
bất cứ thứ gì để viết. Nhưng lần đầu tiên chúng viết chữ thì đã viết ngay
được từ hoàn chỉnh, giống như lần đầu tiên chúng nói được một từ hoàn
chỉnh vậy.
Nếu như từ đầu tiên mà một đứa trẻ thốt ra – từ mamma – từ chỉ “mẹ” –
mang đến cho mẹ nó niềm vui không kể xiết thì có thể coi đây là phần
