Hơn nữa, động lực bên trong đang thúc đẩy thế giới tiến bộ thường tiềm
ẩn trong tâm hồn con người.
Do bị thu hút bởi cái gọi là “khen thưởng”, hoặc bị doạ dẫm bởi cái gọi là
“trừng phạt”, không có ai thực sự làm nên được kì tích to lớn. Nếu như một
nhóm các binh sĩ thân hình vạm vỡ – để thăng quan tiến chức, để giành được
huân chương cao quý, để không bị chết trên chiến trường nên đã quyết chiến
với một nhóm những con người thấp bé lòng tràn đầy tình yêu nước mãnh
liệt, thì có thể khẳng định rằng, những con người bé nhỏ ấy sẽ giành được
chiến thắng. Khi một quân đội mất đi tinh thần chủ nghĩa anh hùng thì khen
thưởng và trừng phạt chỉ đóng vai trò phá hoại, dẫn đến sự xuất hiện của
hiện tượng tham ô hủ bại
Mỗi một bước tiến, mỗi một thắng lợi vì sự tiến bộ của loài người đều đến
từ một sức mạnh nào đó thôi thúc bên trong. Một sinh viên – nếu như nhận
được sự thôi thúc của niềm cảm hứng và sự đam mê – thì sẽ trở thành một
người giáo viên hay một thầy thuốc. Nhưng nếu như anh ta chỉ đơn giản hi
vọng có được một phần tài sản, có một cuộc hôn nhân tốt đẹp, hay có một
chỗ đứng nào đó ở bên ngoài xã hội, thì anh ta vĩnh viễn không thể trở thành
một người giáo viên hay một người thầy thuốc thực sự, mà anh ta cũng
không thể qua công việc của mình để cống hiến bất cứ điều gì cho xã hội.
Nếu như một thanh niên học tập tốt vì mục đích giành được học vị, nhưng
trong quá trình ấy anh ta buộc phải nhận sự khen thưởng và cả sự trừng phạt
của gia đình và nhà trường, vậy thì đối với anh ta mà nói, tốt nhất là không
cần phải đạt được học vị. Mỗi người đều có mong muốn riêng hoặc bí mật
không giống với những người khác, cũng có lựa chọn nghề nghiệp bí mật
không thể nói ra. Có lẽ lựa chọn chân chất không màu mè loè loẹt của mình
lại có tác dụng khích lệ đáng kể. Khen thưởng có thể thay đổi điều này, làm
cho người ta bỏ lỡ nghề nghiệp mà mình thực sự yêu thích.
Chúng ta nhiều lần nhắc lại thế giới đang đi theo hướng tiến bộ, thì cần
thiết phải cổ vũ khích lệ mọi người không ngừng mưu cầu tiến bộ. Nhưng,
tiến bộ thực sự ẩn trong phát hiện sự vật bí mật. Thông thường, nó có thể là
mục tiêu nào đó chỉ đòi hỏi cải tiến hoặc hoàn thiện. Phát hiện bí mật cũng
