Hãy làm tôi mơ màng
Hãy làm tôi cười
Hãy làm tôi run rẩy
Hãy làm tôi khóc
Hãy làm tôi suy nghĩ
Chỉ riêng vài đầu óc ưu việt yêu cầu nghệ sĩ:
"Hãy làm cho tôi cái gì đẹp, trong hình thức nào phù hợp với bạn nhất, tuỳ
theo tạng của bạn".
Nghệ sĩ thử làm, thành công hoặc thất bại.
Nhà phê bình chỉ được thẩm định kết quả tuỳ theo bản chất của sự nỗ lực,
còn anh ta không có quyền bận tâm về khuynh hướng.
Điều này đã được viết ra ngàn lần rồi. Sẽ vẫn cứ phải nhắc lại.
Vậy, sau các trường phái văn học muốn đem lại cho ta một cách nhìn biến
dạng, siêu phàm, thơ mộng, cảm động, khả ái hoặc mỹ lệ về cuộc đời, đã
xuất hiện một trường phái hiện thực hoặc tự nhiên, tự nhận là phô ra cho
chúng ta sự thật, chỉ sự thật mà thôi và toàn bộ sự thật.
Cần phải chấp nhận với niềm quan tâm thích thú ngang nhau các lý thuyết
nghệ thuật rất khác biệt ấy và xét đoán các tác phẩm do những lý thuyết
trên sản sinh, duy nhất từ quan điểm về giá trị nghệ thuật của tác phẩm, và
thừa hận một cách tiên nghiệm những tu tưởng chung đã làm nảy sinh tác
phẩm.
Bác bỏ quyền của nhà văn tạo nên một tác phẩm thơ mộng hoặc một tác
phẩm hiện thực, là muốn ép buộc nhà văn phải thay đổi tạng, không thừa
nhận tính độc đáo của nhà văn, không cho phép anh ta sử dụng con mắt và
trí năng mà tạo hoá đã ban cho anh ta.
Trách cứ các nhà văn về việc nhìn sự vật đẹp hay xấu, bé mọn hay hùng
tráng, duyên dáng hay thảm đạm, là trách cứ anh ta về việc anh ta được cấu
tạo theo kiểu này hay kiểu kia và không có cách nhìn phù hợp với cách
