ngân hàng có là gì so với việc sáng lập ngân hàng?” - trong một thời
gian cực ngắn, ông ta đã tích lũy được một khối tài sản không thể
tưởng tượng. Ông ta duy trì mối liên hệ với các chính khách, năm
1993, trong kỷ nguyên Yeltsin, ông ta trở thành Thứ trưởng Năng
lượng và nhận được nhiều thông tin nội bộ, trước tiên liên quan đến
lĩnh vực dầu hỏa. Đó là một sự nghiệp chưa từng có, phiên bản Nga
của Rockefeller
, mặc dù kết thúc của nó khác với doanh nhân huyền
thoại người Mỹ. Mikhail Khodorkovsky từ một kẻ gian lận ranh ma
ngoài đường lộ đã lớn lên thành nhà tỉ phú - từ thiện, tìm cách tiếp xúc
với các chính trị gia phương Tây và cuối cùng kết thúc trong tù như
một người hùng chính trị tự xưng, chiến đấu cho tự do chống lại chính
quyền Nga. Với sự thất bại của Mikhail Khodorkovsky, Vladimir
Putin cuối cùng đã đưa được vào đời sống dự án chính trị của một nhà
nước mạnh. Đó là trận chiến khắc nghiệt, kéo dài, nguy hiểm hơn
nhiều so với xung đột Berezovsky.
Việc mua lại công ty dầu hỏa nhà nước Yukos năm 1995 - vào lúc
Putin còn làm việc ở chính quyền Thành phố Saint Petersburg - là đỉnh
cao sự nghiệp Khodorkovsky trong kinh doanh. Từ đỉnh cao này, ông
ta lên đường vào những chuyến bay cao khác. Trong quá trình siêu
giao dịch này, ngân hàng riêng của ông ta là Menatep không chỉ tổ
chức đấu giá thế chấp theo lệnh nhà nước, mà còn ngay lập tức được
chuyển giao giải thưởng chính - Yukos - bằng những món tiền nực
cười với chủ một ngân hàng, tức với chính ông ta. Những đề nghị cạnh
tranh mua lại công ty khai thác dầu này với giá cao hơn đều không
được xem xét “vì những lý do kỹ thuật”. Tất cả điều đó diễn ra như
một hệ thống tự phục vụ khép kín. Menatep hợp tác chặt chẽ với
Chính phủ và Bộ Tài chính. Chủ nhân mới trong tương lai sẽ sử dụng
việc cung cấp dầu từ Yukos như một khoản vay để mua, tức trả tiền
mua Yukos bằng chính quỹ của Yukos. Anatoly Chubais, kiến trúc sư
của việc tư hữu hóa tài sản nhà nước, khi đó giữ chức Bộ trưởng Tài
