QUẦN ĐẢO NGỤC TÙ - Trang 288

nằm sâu trong rừng, bên kia sông Volga. Người bị thảy xuống, đồ đạc cũng
vứt lỉnh kỉnh theo. Có cả những cây dương cầm trắng bóc, những chậu
kiểng từ Thượng Hải mang về. Cho tới 1948-1949 thì những người được an
trí cũng lần lượt vô Trại đủ mặt!
Dân kiều bào hồi hương vô ngục tôi đã từng gặp nhiều, già có trẻ có tôi
quan sát họ kỹ. Chẳng hạn như ông Đại úy Borsk, ông Đại tá Mariyushkin
gặp lúc cùng đi khám bệnh thì quên sao nổi hai hình thù khẳng khiu, nhăn
nheo màu vàng sậm bảo là xác ướp đúng hơn! Nếu kể đúng từng phút thì cả
hai cùng bị bắt 5 phút sau khi về đến quê nhà, đưa mấy ngàn cây số về Mạc
Tư Khoa để mùa xuân năm 1945 chịu một cuộc thẩm vấn gay gắt về tội
chống đối chế độ Xô Viết từ thuở 1919!
Dĩ nhiên đó là một vô lý, bất công, nhưng gặp nhiều quá, quen quá mất rồi
nên chẳng buồn nghĩ tới cỡ nào nữa. Hai ông sĩ quan già này hồi đó trên 40
cả và binh nghiệp trong quân đội Nga hoàng cũng đã 29 năm. Nghe tin Đức
Vua bị lật đổ ở Petrograd đành bội thề để nhắm mắt tuyên thệ trung thành
với Chính phủ Lâm thời Cách mạng cho xong. Chắc phải vậy song chính
phủ đổ, quân đội rã khỏi thề thêm lần nữa! Nhưng thấy cung cách lính đám
xé lon sĩ quan và giết khơi khơi họ đành theo các bạn đồng nghiệp để
chống lại. Vậy là Bạch Nga, vậy là bị Hồng quân xua ra biển, đi lưu vong
rồi chui đầu về lãnh đi đày về tội chống đối một phần tư thế kỷ trước. (Đi
lưu vong dĩ nhiên làm dân nhưng kẹt Đại úy Borshsk bị nắm đầu trong
chuyến xe lửa chở quân Cốt Sắc, dù ngồi lẫn lộn với các cụ, các bà!)
Giữa thời buổi pháp trị, công dân được xử theo luật đàng hoàng mà cả ông
tá lẫn ông úy đều bị truy tố về các tội (1) có hành động nhằm lật đổ chính
quyền Xô Viết công nông (2) võ trang phiến loạn trên lãnh thổ Xô Viết
nghĩa là lúc nhà nước tuyên bố chế độ Xô Viết ở Petrograd vẫn chưa chịu
đi (3) tán trợ tư bản ngoại quốc (khốn nạn có nằm mơ thấy tư bản ngoại
quốc bao giờ!) (4) phục vụ các lực lượng phản cách mạng, nghĩa là các
tướng lãnh chỉ huy cũ.
Bốn tội đó vi phạm 4 khoản số 1, 2, 4 và 13 của điều 58 Hình Luật. Trọn
Bộ Hình Luật mới ban hành năm 1926 mà tội trạng của họ cấu thành từ
năm 1919 nghĩa là cả 7 năm về trước. Hiệu lực hồi tố khủng khiếp vậy đó!