thực ngon. Lại có thêm mớ thuốc rê! Đại diện Sanin làm công tác chia
chác. Dĩ nhiên thằng nào có lòi đồ ra mới có quyền thụ hưởng, cộng thêm
2 ông sĩ quan có công "ngoại giao". Anh em khác nhịn hết. Đó là một sự
công bằng, hợp lý mà anh em không trách vào đâu được. Bản chất của trao
đổi là vậy mà. Mấy người mất đồ cũng tự an ủi thà bỏ ra bây giờ còn no
bụng chút đỉnh. Khư khư giữ lấy đồ có chắc gì giữ được mãi không?
Có thêm mớ bánh là hể hả lắm. Dù kẻ ăn người ngó! Lát sau thế nào chẳng
có tí khói vì thuốc rê chia chác cho nhau dễ chớ đâu có khó khăn như mấy
lát bánh mì. Quả nhiên "khói tập thể" bốc lên, khét um cả ca-bin. Lúc bấy
giờ mấy anh có đồ mới tiếc, tới Sanin gạ đi "ngoại giao" giùm nhưng hắn từ
chối, để khi khác!
Mấy năm hậu chiến xe lửa chạy chậm rề rề. Mỗi lần thấy toa, móc toa
Stolypin mất quá nhiều thời giờ nằm ga chờ đợi nên đi Kuibyshev phải mất
một tuần lễ. Vì vậy lính hộ tống mới đủ điều kiện sắp đặt vụ bóc lột tỉ mỉ
và nói cho cùng chỉ những năm quá thiếu thốn ấy con người ta mới thèm
muốn quá đáng những thứ thật tầm thường. Một tuần lễ liền mỗi ngày tù
được phát không hơn 200 gam bánh (và cá khô, nước lã). Muốn được đủ
phần bánh của nhà nước phát phải có gì trao đổi, mà số cung mỗi ngày vượt
quá xa số cầu nên lính hộ tống còn có quyền kén chọn.
Kuibyshev chỉ là khám tạm dọc đường. Đặc biệt tù được xuống xe áp tải đi
tắm rồi trở về toa xe cũ. Từ đây đổi toán hộ tống mới nhưng công tác đổi
chác vẫn tiến hành in như cũ vì lính cũ lính mới đã có cuộc "bàn giao" cần
thiết. Điều đó chứng tỏ nạn bớt bánh đổi đồ phổ biến mạnh trong tất cả các
đơn vị hộ tống.
Vừa đặt chân xuống nhà ga Novosibirsk, còn đứng ngơ ngác giữa hai
đường rầy đã thấy một ông sĩ quan tất tả chạy ra đón. Câu hỏi đầu tiên là:
"Có ai thắc mắc, khiếu nại gì về đoàn hộ tống không?" Chẳng thằng tù nào
lên tiếng, đến được là may rồi! Nước Nga vốn dĩ vậy, sếp đoàn hộ tống đầu
tiên nghĩ ra công tác trao đổi thật hay.
*
Tù đi đày xe Stolypin còn khác mọi hành khách ở chỗ không hề biết sẽ đi
