QUẦN ĐẢO NGỤC TÙ - Trang 508

tỉnh nào không có khám tạm. Đúng như vậy! Anh tưởng ở Salsk không hả?
Có chứ, nó nằm trong KPZ nằm chung với khám giam cứu. Quận lỵ cũng
bắt buộc phải có, ít ra là một. Tầm thường như quận Sol Iletsk cũng có.
Quận Rybinsk có khám số hai, ở chỗ tu viện cũ đó. Khám tạm cấp quận có
khác. Yên tĩnh lắm, sân lát đá tảng rêu mọc xanh um, mấy cái bồn tắm
bằng cây ghép kiểu xưa thật sạch sẽ! Quận Chita có khám số 1, quận
Naushki rõ ra khám tiếp nhận dọc đường. Còn ở Torzhok khám đặt tuốt
trên đồi cao, cũng tu viện cũ.
Vậy thì yên chí đi. Chỗ nào có toà xử là có nhà giam và khám tiếp nhận tù
ở dọc đường, ở trạm lại ít ngày thì quả thực mỗi nơi mỗi vẻ chẳng thể so
sánh hơn kém. Ba bốn thằng Zek họp mặt, mỗi thằng chịu một khám là
thường quá! Hãy nghe họ “ca ngợi” như sau:
“Mấy anh tưởng khám tiếp nhận Ivanovo không nổi tiếng sao? Thử hỏi
những thằng từng ở đó hồi 1937-1938 coi. Mấy mùa Đông đặc biệt, phòng
giam lạnh ngắt, khỏi có lò sưởi. Lạnh chết người là thường quá. Vậy mà
trong xà lim ở mấy cái ổ trên phải cởi bỏ quần áo thì biết sao! Lại phải đập
bể mấy khuôn kính cho bớt hầm. Xà lim 21 đúng nguyên tắc chỉ nhốt 20 tù
mà phải nhét ba trăm hai mươi ba mạng kia mà. Ổ nằm sờ chỗ nào cũng
nhơm nhớp, lép nhép những nước! Ổ đâu ra? Hơi người bài tiết, hơi giá từ
mấy khuôn kính bể lọt vô, đâu có thua ánh đèn điện thì mấy thằng nằm ổ
trên hay đứng dưới sàn đã chắn mất hết còn đâu? Chen chúc như thế đi cầu
là cả một sự lách né, xô đẩy khó khăn. Tụi nó bám cứng cả bên ngoài rìa ổ
nằm.”
Hồi đó phát thức ăn là phát cho tổ. Không phát từng cá nhân. Cứ mỗi tổ 10
người. Tổ nào có một thằng chết dại gì khai báo vội. Hãy nhét đỡ nó xuống
gầm ổ, để tiếp tục chia nhau chỗ khẩu phần của nó. Nghĩa là 9 miệng
hưởng 10, chừng nào xác có mùi hẵng hay! Chen chúc khốn nạn vậy mà
nhà tù cứ nhét thêm và tù cứ ráng chịu: bao nhiêu cũng vừa. Phiền nhất là
đông như vậy tù chỉ được phép, 3 tháng tắm 1 lần. Chấy rận nảy nở khỏi
nói: Chúng hút máu đến nỗi chân cẳng thằng tù nào cũng đầy nhọt áp xe.
Bệnh chấy rận tệ hơn nhiều. Vì bệnh dịch quái ác này mà cả khám bị cô lập
đúng 40 ngày.