trong xã hội hàng quận, chuyên nói xấu người sau lưng nhưng phỉnh nịnh
trước mặt để cầu cạnh một chút địa vị, quyền lợi.
Có những nhân vật phản diện tuy không xuất hiện trên sân khấu nhưng
cũng thấp thoáng qua vở kịch, như bọn viết báo tồi có thể giễu cợt cả bố đẻ
để kiếm tiền, câu độc giả.
Gôgôn tuy không đưa nhiều điển hình nhân dân lao động vào vở kịch song
tiếng nói đầy căm phẫn của họ đã vang lên qua người đại diện cho họ là chị
vợ anh thợ khoá. Nhân vật này, chỉ xuất hiện trên sân khấu có dăm phút,
nhưng đã làm mưa làm gió, mạt sát cái chế độ bóc lột bất công với những
lời lẽ tuy thô lỗ nhưng rất chân thực và để lại cho khán giả những ấn tượng
vô cùng sâu sắc.
Nghệ thuật miêu tả người của Gôgôn là không cường điệu hoá nhân vật
một cách quá đáng, như một số nhà viết kịch thường làm. Ông không biến
nhân vật thành những người quái dị, khác thường. Trong Quan thanh tra, từ
nhân vật chính đến nhân vật phụ, từ nhân vật có mặt suốt năm hồi của vở
kịch đến nhân vật chỉ lướt qua sân khấu, đều là những người bằng xương
bằng thịt, rất hiện thực và rất điển hình. Mỗi câu nói đều vẽ ra một nét trong
tính cách con người. Tính cách nhân vật phong phú, phức tạp, khác nhau
nhiều với những tính cách đơn giản trong một số hài kịch cổ điển của nước
Pháp thế kỷ XVII. Lênin và nhiều lãnh tụ khác của giai cấp vô sản đã từng
mượn hình tượng Khlextakôp để ví với bọn mensêvich huênh hoang và với
những kẻ thù khác của giai cấp vô sản. Tên những nhân vật khác cũng
thường được nhắc đến, như viên cảnh sát Đêjimorđa đã trở thành danh từ
chung để chỉ "đội xếp" (flic) dưới thời Nga hoàng.
Sở dĩ tính cách các nhân vật trở nên điển hình là vì hoàn cảnh trong vở kịch
cũng là hoàn cảnh điển hình. Mỗi lớp là một cảnh đặc sắc, một cảnh tiêu
biểu: hội nghị của bọn quan lại, cảnh õng ẹo của phụ nữ nhà quan trong
phòng the, cảnh thì thọt khi hối lộ, cảnh say sưa phè phỡn, cảnh chim chuột
trong sinh hoạt thường ngày của viên chức, cảnh quan lại hống hách với
