hơn của chính sách đối nội, hoặc thậm chí chỉ một chính kiến chiếm vị trí
ưu thế. Theo cách thức đó thì cả hai quan niệm về tỷ giá đều được thực
hiện trong thực tế. Điều tai hại là ở chỗ, trong 300 năm qua, luôn tồn tại
một tiền đề mang tính tổng quát là mỗi một nước chỉ có một phương tiện
thanh toán duy nhất của đồng tiền quốc gia, và phương tiện này được đảm
bảo về mặt pháp luật thông qua chính phủ của nước đó.
Một thế kỷ nay, nền thương mại thế giới chủ yếu được thực hiện bằng
tiền tệ ngân hàng không có tính chất nhà nước, tức là đồng “đô-la châu Âu”
được Ngân hàng Nhà nước Xô Viết đưa ra vào những năm 1950. Xuất phát
từ nỗi lo sợ về sự đóng băng các tài sản đô-la Mỹ trong trường hợp có sự
đối đầu về chính trị giữa hai cường quốc, ngân hàng này lúc đó đã rút toàn
bộ các tài khoản đô-la ở New York và chuyển sang các ngân hàng London.
Sau đó 10 năm, khi tổng thống Johnson yêu cầu các doanh nghiệp Mỹ
ngừng các khoản đầu tư đô-la lớn ra nước ngoài, thực ra chỉ để nhằm xoa
dịu De Gaulle trước nỗi lo sợ khủng khiếp về những “yêu sách của Mỹ”, thì
giới kinh doanh đã chấp nhận đồng đô-la châu Âu như một đồng tiền thanh
toán quốc tế có giá trị; nó dần dần được mở rộng ra thành các “đồng Mark
châu Âu”, “đồng Yên châu Âu” và “đồng Franc châu Âu”. Hình thức mới
này của tiền tệ châu Âu ngày càng được phát triển thành đồng tiền giao
dịch thương mại thực sự cho thị trường thế giới, đặc biệt nó được nâng cao
nhờ tổ chức cartel OPEC và các phương tiện có khả năng thanh toán lớn
tràn ngập hệ thống ngân hàng quốc tế kể từ năm 1973.
Ngày nay, lượng tiền của các đồng tiền châu Âu vào khoảng 1.000 tỷ đô-
la. Nếu các khoản vay giữa các ngân hàng bị ngăn cấm, thì nó vẫn còn
khoảng 600-700 tỷ đô-la - nhiều hơn tổng số vốn tiền mặt của các nước
phát triển. Nói cách khác, các đồng tiền châu Âu - đơn vị mang tính chất
siêu hình này là phương tiện thanh toán đích thực của nền kinh tế thế giới.
Vào năm 1965, khi đồng đô-la châu Âu xuất hiện lần đầu tiên với tư cách
là đồng tiền của nền thương mại thế giới, người ta vẫn còn cho rằng đồng
