vọng của các lực lượng lao động trẻ. Nước có thay đổi lớn nhất về tình
trạng giáo dục, tương tự như các nước có thay đổi về nhân khẩu học, là
Nhật Bản. Trước Chiến tranh Thế giới thứ Hai, chỉ có 3 hoặc 4 trong số 20
người Nhật theo học đến trung học, số còn lại cố gắng tốt nghiệp một
trường trung học cơ sở; nhưng ngày nay đã có tới 1/2 số nam giới của Nhật
nghiên cứu, học tập ở các trường đại học. Nửa còn lại tham gia lao động
sau khi đã kết thúc trung học. Ngày nay, những nam thanh niên bắt đầu
tham gia lao động sau khi tốt nghiệp trung học cơ sở không còn phổ biến
nữa, và nữ thanh niên nghỉ học ở độ tuổi 15, tức là kết thúc trung học cơ sở,
cũng chỉ còn tồn tại ở một số khu vực miền núi xa xôi.
Ngoài ra, ở tất cả các nước công nghiệp, tuổi thọ của con người đã tăng
lên đáng kể. Khi Mỹ ban hành chế độ hưu trí nhà nước trong khuôn khổ
bảo hiểm xã hội vào năm 1935, thì tuổi thọ của đàn ông được bảo hiểm là
58. Còn ngày nay, tuổi thọ đàn ông đã đạt trên 70 tuổi, và sẽ còn tăng nữa.
Cách đây 45 năm, những người đã sống đến tuổi 65 chỉ có thể hy vọng
mình sẽ sống thêm được một vài tháng nữa. Nhưng ngày nay, một phụ nữ
hoặc đàn ông 65 tuổi vẫn có thể hy vọng sẽ sống thêm được 13 đến 14 năm
nữa. Phần lớn số họ vẫn còn khỏe mạnh cả về thể lực và tinh thần để có thể
sống nốt quãng đời còn lại tương đối hạnh phúc.
Trường hợp có sự tăng cao đột biến về tuổi thọ người dân lại một lần nữa
rơi vào Nhật Bản. Trước Chiến tranh Thế giới thứ Hai, tuổi thọ của người
Nhật là khoảng 48 tuổi ở đàn ông, và 52 tuổi ở phụ nữ, và những con số
này không thay đổi cho đến năm 1950. Ngày nay, sau 30 năm, điều đó đã
hoàn toàn trái ngược, tuổi thọ của người Nhật đạt đến mốc cao nhất thế giới
- cả đàn ông lẫn phụ nữ Nhật đều có tuổi thọ cao hơn 70 tuổi.
Tuy nhiên, ở đây không có sự khác biệt lớn nào giữa các nước kinh tế thị
trường phát triển và các nước Xã hội chủ nghĩa phát triển trong vấn đề dịch
chuyển của nền giáo dục cũng như tuổi thọ, thời gian tham gia lao động. Ở
tất cả các nước này, tỷ lệ thanh niên tiếp tục đi học kéo dài hơn 5 đến 7 năm
