hội, một số lại sợ người Venice, vì thế họ luôn luôn bị bắt buộc phải theo
ngài, và nhờ họ ngài có thể dễ dàng bảo vệ chính mình trước những thế lực
vẫn còn mạnh. Thế nhưng, chẳng bao lâu sau tại Milan, ngài đã làm ngược
lại bằng việc giúp Giáo hoàng Alexander chiếm xứ Romagna. Ngài không
nhận ra rằng chính việc làm này đã làm ngài suy yếu, buộc ngài phải bỏ rơi
các đồng minh cũng như những kẻ đã tự đặt mình dưới sự che chở của ngài,
đồng thời tăng cường thần quyền của Giáo hội bằng cách bổ sung rất nhiều
những quyền thế tục, mà nhờ đó Giáo hội giành được quyền lực rất lớn. Và
sau khi mắc sai lầm căn bản này, ngài bắt buộc phải theo đuổi nó miệt mài
đến nỗi, để chấm dứt tham vọng của Alexander và ngăn cản ông ta trở
thành kẻ thống trị vùng Tuscany, ngài đã phải đích thân vào Ý.
Và dường như sự bành trướng của Giáo hội vẫn chưa đủ, và cũng như
việc bị mất đồng minh, ngài, vì muốn chiếm tiểu quốc Naples, đã chia đôi
vùng đất đó với Vua Tây Ban Nha, khi đang nắm toàn quyền ở Ý thì ngài
lại chọn một đồng minh, nhờ thế tham vọng của quốc gia đó và sự bất mãn
của chính ngài đã về trú ngụ chung một chỗ; và khi mà đúng ra ngài đã có
thể yên ổn trong vương quốc của mình như là một vị vua thì ngài lại phải
xông ra bên ngoài, để rồi phải đặt ở nhà một kẻ sau này có khả năng tống
khứ chính ngài ra khỏi vương quốc, đó là Louis.
Khát vọng chinh phục thật ra là một điều vô cùng bình thường và tự
nhiên, và người ta luôn làm như vậy khi có thể, và vì thế người ta sẽ được
ca ngợi chứ không bị chê trách; nhưng khi mà người ta không thể làm như
thế, mặc dù rất muốn làm bằng mọi cách, thì sẽ bị chê cười và lên án. Bởi
vậy, nếu nước Pháp có thể tấn công vương quốc Naples bằng chính quân
đội của mình thì nên làm ngay; còn nếu không thể thì đừng nên chia sẻ với
kẻ khác. Nếu như việc chia sẻ xứ Lombardy với người Venice là hợp lẽ vì
nhờ đó vua Pháp đặt chân được vào Ý thì sự chia chác sau này là đáng bị
lên án vì thực ra không cần thiết phải làm như vậy.
Vua Louis đã phạm năm sai lầm: ngài tiêu diệt những kẻ yếu hơn mình;
ngài củng cố sức mạnh cho một trong những thế lực lớn ở Ý; ngài đưa
ngoại bang vào; ngài không tới sống ở Ý; và không di dân tới sinh sống tại
