Niccolò Machiavelli
Quân Vương (2)
Dich thuật: Vũ Mạnh Hồng & Nguyễn Hiền Chi
Chương 3
CÁC QUỐC GIA QUÂN CHỦ MANG TÍNH HỖN HỢP
Nhưng các quốc gia quân chủ mới lại gặp nhiều vấn đề phức tạp hơn.
Trước hết, nếu quốc gia này không phải hoàn toàn mới mà chỉ là kết quả
của sự sáp nhập (khi hai vương quốc được hợp lại làm một thì có thể gọi là
quốc gia mang tính hỗn hợp) thì rắc rối xuất phát từ bản chất của tất cả
quốc gia quân chủ mới: dân chúng hoan hỉ thay đổi kẻ cai trị và tưởng rằng
mọi chuyện sẽ tốt hơn; và lòng tin đó đã khiến họ cầm vũ khí chống lại
người trị vì cũ. Nhưng họ đã lầm tưởng bởi vì thực tế sau này cho họ thấy
mọi sự còn trở nên tồi tệ hơn.
Điều này bắt nguồn tự một nguyên nhân bình thường và rất tự
nhiên. Vị quân vương mới giành được quyền lực thường khiến các thần dân
mới của mình thù ghét bởi binh lính và những thương đau gắn với cuộc
chinh phạt của ngài. Do vậy, tất cả những người mà ngài làm tổn thương
khi xâm chiếm một đất nước sẽ trở thành kẻ thù của ngài trong khi những
người đã giúp ngài nắm quyền lực lại không thể mãi là bạn bè, bởi vì ngài
không thể làm họ hài lòng theo cách mà họ muốn hoặc có thể ngài không
dám dùng những biện pháp mạnh10 do ngài phải chịu ơn họ. [10Những
biện pháp mạnh: hiểu theo nghĩa đen, medicineforti có nghĩa là liều thuốc
mạnh]
Cho dù có quân đội hùng mạnh nhất, sự ủng hộ của dân bản xứ vẫn
luôn là điều cần thiết để chiếm giữ một vùng đất. Chính vì lý do này, vua
Louis XII của nước Pháp11 [ 11 Vua Louis XII của Pháp : Con trai của
Charles d’Orléans (1462-1515), kế vị người em họ là vua Charles VIII vào
năm 1948, hưởng quyền thế tập đối với xứ Naples và Milan, liên minh với
người Venice chiếm đóng Milan một thời gian ngắn vào năm 1499, bị công
tước Milan chiếm lại vào năm 1500, sau một cuộc nổi loạn chống lại viên
thống sứ người Pháp] đã nhanh chóng chiếm được Milan và cũng nhanh
