QUÂN VƯƠNG - THUẬT TRỊ NƯỚC - Trang 60

làm hai, một phần quân đội ở lại giữ thành phố bị bao vây trong khi ông
dẫn một đạo quân vượt biển tấn công vào sào huyệt của người Carthage ở
Châu Phi. Trong một thời gian ngắn, ông đã giải vây cho Syracuse, và buộc
người Carthage phải rút lui một cách khốn khổ. Người Carthage buộc phải
hòa hoãn với ông, chấp nhận lui về giữ Châu Phi và nhường Sicily lại cho
Agathocles.
Cuộc sống và sự nghiệp của con người này hầu như không có vận
may. Như đã nói ở trên, ông không hề được ai giúp đỡ và chỉ bằng cách
tiến thân qua những chức vụ trong quân đội với vô vàn khó khăn và nguy
hiểm. Ông đã trở thành người cai trị một vương quốc. Sau đó, ông bảo vệ
vương quốc này bằng những hành động dũng cảm và sự táo bạo. Tuy nhiên,
không thể gọi là tài trí khi tàn sát đồng bào của mình, phản bội bạn bè,
phản trắc, không biết xót thương và vô thần. Bằng những phương cách này,
người ta có thể đạt được quyền lực chứ không thể có vinh quang.
Khi xem xét sự dũng mãnh dám đương đầu và vượt qua hiểm nguy
của Agathocles cũng như nghị lực phi thường của ông khi kháng cự và
chiến thắng kẻ thù, người ta không có lý do gì không công nhận ông là vị
tướng tài ba nhất. Nhưng sự tàn ác, bất nhân cùng với hàng loạt tội ác của
ông đã khiến chúng ta không thể tôn vinh ông sánh ngang những người tài
giỏi nhất. Chúng ta cũng không thể coi những thành quả Agathocles đạt
được là nhờ vận may hay tài trí bởi vì ông không có cả hai yếu tố này.
Bây giờ, tôi xin lấy một ví dụ thời nay. Dưới thời Giáo hoàng
Alexander VI, Oliverotto xứ Fermo, một đứa trẻ mồ côi, đã được người
cậu là Giovanni Fogliani nuôi dưỡng từ tấm bé. Ngay từ khi còn rất trẻ, hắn
đã gia nhập quân đội dưới quyền Paulo Vitelli với hy vọng thăng tiến trên
con đường binh nghiệp bằng tài quân sự. Sau khi Paulo Vitelli chết, hắn
tiếp tục phục vụ cho Vitellozzo, anh trai Paulo Vitelli. Chẳng bao lâu sau,
nhờ sự thông minh, cơ thể cường tráng và dũng khí của mình, hắn đã trở
thành thống lĩnh đội quân đó. Nhưng khi cảm thấy sự thấp kém vì phải
phụng sự kẻ khác, hắn quyết định chiếm lấy Fermo, với sự giúp đỡ của một
số người dân Fermo muốn thành phố của mình ở tình trạng phụ thuộc hơn
là được tự do, và sự hậu thuẫn từ những bè đảng của Vitellozzo.