QUÂN VƯƠNG - THUẬT TRỊ NƯỚC - Trang 93

cần thiết vì nếu không, binh lính chẳng theo ông làm gì. Đối với những của
cải không phải của ngài hay thần dân của ngài thì ngài có thể thoải mái hơn
khi ban phát, như Cyrus, Caesar và Alexander đã làm, bởi vì tiêu xài của
cải của người khác không những không thiệt gì mà còn tăng thêm danh
tiếng cho ngài. Chỉ có việc tiêu xài tiền bạc của chính ngài mới là điều làm
hại ngài. Chẳng có điều gì tự hủy hoại mình nhanh bằng sự hào phóng, bởi
vì khi ngài hào phóng tức là ngài đang đánh mất phương tiện để sử dụng
nó. Ngài sẽ nghèo túng rồi bị khinh thường, và để tránh sự khánh kiệt, ngài
sẽ trở thành tham lam và đáng ghét.
Điều quan trọng nhất là bậc quân vương cần tránh bị khinh miệt và
thù ghét. Sự hào phóng dẫn ngài đến cả hai điều này. Bởi vậy, Người khôn
ngoan nên sống với cái tiếng là kẻ keo kiệt, bị chỉ trích nhưng không bị
căm ghét, còn hơn là chuốc lấy cái tiếng tham tàn, đem lại cả sự chỉ trích
lẫn căm ghét, chỉ vì muốn được coi là người hào phóng.