là đựng thóc nờ… mi ngồi nghe tau kể mà cũng lắm chuyện đó hè. Mà nì,
mấy đứa mô hết rồi, ra đây mạ kể tiếp nì”. Thằng Chuột chạy lon ton đến
ngồi cái phịch xuống trước mặt mạ, miệng lia thia: “Mạ kể nữa đi, rồi hai
mạ con o Tốt có bị răng không. Cái thằng Càn có làm khó được chi cho mạ
con o Tốt không mạ ơi”.
Mạ đưa ngón tay trỏ lên quẹt vèng hai khóe miệng rồi lại nhỏ nhẹ kể
chuyện. Có điều, từ lúc mạ nghe tiếng nổ bánh xe ngỡ tiếng ca nông điểm
cầm canh ngày nào thì giọng mạ chùng xuống, như hồi nhớ đến người bạn
thời đi ở đợ với mình. Người bạn chăn trâu cắt cỏ ở nhà chánh tổng Vạn
với mạ chính là mạ o Tốt. Cái chết của mạ o Tốt đã cứu được bao nhiêu
sinh mạng vô tội ở khúc sông này, vùng quê này. Ngày ấy, ca nông điểm
cầm canh, câu bất tử liên hồi của Pháp bất kể ngày đêm, có khi là chập tối,
lúc lại đúng bình minh khi ông mặt trời ló ra sau dãy núi đầu Mâu. Một quả
nổ cái ình, hai quả nổ cái ình. Rồi ba quả, bốn quả, liên hồi ình ình, ình ình.
Mà điểm rơi thì vô cùng, có quả đạn làm tung một bụi sim trên đồi cát, có
quả rơi bùm xuống sông làm đàn cò trắng đang tha thẩn kiếm ăn hốt hoảng
tung cánh bay mất dạng.
Sáng hôm đó, vừa gỡ xong mẻ lưới sớm, o Tốt cắm sào đem cá lên chợ
bán. Bà mạ ở nhà nấu xong niêu cơm, kho vừa cạn nước nồi cá bống thì
một tiếng nổ chát chúa vang lên. Trên bờ, bụi tre nước te tướp, mấy đọt
măng bị mảnh đạn xén ngang, ứa nước vàng bốc mùi hăng hắc. Bà mạ tội
nghiệp bị một mảnh đạn găm thẳng vô ngực trái. Bà gục xuống bên niêu
cơm, nồi cá bống kho tiêu béo ngậy thơm phưng phức.
Ngồi chợ mà lòng dạ như lửa đốt, vơ vẩn một lúc rồi như có người xui
khiến, o Tốt chỉ kịp trút mớ cá vô rổ chị bạn với lời dặn: “Bán giùm em, đắt
rẻ bán giùm em. Em phải về, chắc mạ có chuyện…”
Từ trên bờ đê, o Tốt vẫn thấy thuyền cắm sào, những làn khói bếp vẫn
vằn vèo thả lên trời xanh yên bình. Tất tưởi, o Tốt bước nhanh xuống
thuyền.
Trời!
