- Ta hãy làm cho họ nghiên cứu các tiểu thuyết gia của đất nước, tôi đề
nghị Debigorre. Tất cả đám mất gốc kia phải nghiên cứu các phẩm chất của
cha ông họ. Những nhà văn đó sẽ thay cho Trotsky, Kafka, và những kẻ di-
gan khác. Vả lại họ có hiểu gì về những người đó đâu? Cần phải chịu hai
ngàn năm bị tàn sát, thầy Debigorre thân mến, mới có thể tìm hiểu các tác
giả ấy được, Nếu như tôi ở địa vị thằng cha Val Suzon, tôi không tỏ ra ngạo
mạn đến như vậy! Tôi sẽ khiêm tốn tìm hiểu vùng đất tỉnh lẻ, sẽ uống
những dòng nước nguồn của nước Pháp! Thầy thử nghĩ xem: trong tam cá
nguyệt đầu tiên, chúng ta đã nói với họ về ông bạn Béraud của thấy. Con
người đất Lyon ấy hình như hoàn toàn thích hợp với tôi. Vài lời giảng giải
về những đoạn văn trong tác phẩm “Những người vui tính đất Sabolas”.
Chúng ta sẽ làm tiếp với Eugène Le Roy: hai tác phẩm “Jacquou kẻ Tồi tệ”
và “Tiểu thư De La Ralphie” sẽ mở ra cho học sinh những vẻ đẹp của miền
đất Périgord. Ta tạt ngang ngó qua đất Quercy nhờ tác phẩm của Léon
Cladel. Một cuộc du lịch đất Bretagne qua tác phẩm của Charles de Goffic.
Tiếp đó, Roupnel sẽ đưa chúng ta đang vùng Bourgogne.
“Miền Bourbonnais sẽ không còn là mù mịt đối với chúng ta nữa sau tác
phẩm “Cuộc đời một người bình thường” của Guillaumin. Hai nhà văn
Alphonse Daudet và Paul Arène sẽ giúp chúng ta thưởng thức những hương
thơm của miền Provence. Chúng ta sẽ gợi lại Maurras và Mistral. Sang tam
cá nguyệt thứ hai, chúng ta sẽ thưởng thức mùa thu vùng Tours cùng với
René Boyleave. Thầy đã đọc “Đứa trẻ tựa lan can” chưa? Khá lắm! Tam cá
nguyệt thứ ba sẽ dành cho tiểu thuyết tâm lý của Edouard Estaunié người
Dijon. Tóm lại, nước Pháp đa cảm! Thầy thỏa mãn với chương trình tôi đề
ra chứ? Một khóa dự bị cao đẳng phong phú và rất đẹp, tôi với thầy sẽ tạo
nên!
Debigorre cười, xúc động nắm chặt hai tay tôi. Ông nói:
- Schlemilovitch, anh đúng là một nhà bảo hoàng thực thụ! Ôi, nếu mọi
trẻ em Pháp gốc gác đều giống anh thì hay biết mấy!
