công lập mà giáo viên vắng mặt đến 45% ở một số bang, vì các ứng viên
thường trả tiền để được bổ nhiệm, rồi sau đó không màng xuất hiện mà lại
nhận công việc thứ hai tại các trường tư. Các vụ bê bối tương tự cũng có
trong mạng lưới y tế công chuyên điều trị miễn phí, nhưng hầu như các bệnh
viện đầy chuột này đều không có bác sĩ thật sự, phó mặc cho các anh chàng
lao công lo việc chích thuốc. Đối với một vấn nạn khuấy động ý thức chính
trị mạnh mẽ như vậy, ta có thể khó khách quan xác định quốc gia nào đang
cân đối hợp lý.
Hiện cũng không có câu trả lời rõ ràng thế nào là hợp lý. Tôi bắt đầu
tìm kiếm các trường hợp ngoại lệ, các nước mà thói quen chi tiêu chính phủ
dường như mất cân đối nhiều nhất và do đó đe dọa tăng trưởng nhiều nhất.
Mô hình hậu chiến thông thường là khi một quốc gia giàu có hơn, chi tiêu
của chính phủ thường sẽ tăng lên theo một tỷ trọng so với nền kinh tế. Vì
vậy, để phát hiện các trường hợp ngoại lệ, tôi xác định xem chính phủ nào
đang chi tiêu nhiều hơn nhiều (hoặc ít hơn nhiều) về tỷ trọng trong nền kinh
tế so với các quốc gia khác ở cùng mức thu nhập. Dấu hiệu tệ nhất là khi
một nhà nước tương đối cồng kềnh tốt lại trở nên cồng kềnh hơn, so với các
nước đồng đẳng. Trong 20 nền kinh tế phát triển hàng đầu, xếp đầu bảng là
Pháp.
Chính phủ Pháp chi tổng cộng hằng năm bằng 57% của GDP, nhiều
hơn bất kỳ quốc gia nào khác trên thế giới, ngoại trừ trường hợp ngoại lệ
khả dĩ của nước cộng sản tụt hậu như Bắc Triều Tiên.
Pháp có mức chi tiêu cao hơn 18% so với mức thông thường
của các
quốc gia phát triển, khoảng cách lớn nhất trong các nước phát triển hoặc
đang phát triển. Các quốc gia giàu có khác mà mức chi tiêu chính phủ nổi
trội trong nền kinh tế – lên đến hơn một nửa GDP hằng năm – là Thụy Điển,
Phần Lan, Bỉ, Đan Mạch và Ý.
Tuy nhiên, tại Pháp, các sắc thuế nặng để gánh vác nhà nước quá khổ
đã trở nên một gánh nặng mà nhiều doanh nghiệp và doanh nhân nói rằng họ
bó tay và đang rời bỏ đất nước. Truyền thống nhà nước Pháp hùng mạnh bắt
nguồn từ nhiều thế kỷ trước, và người Pháp cũng là vô địch trong việc sản
