Chi tiêu chính phủ của Brazil vừa cao lại vừa đang gia tăng, bóp méo
nền kinh tế theo nhiều cách. Khi hàng triệu người Brazil xuống đường biểu
tình trên toàn quốc vào 2013, trọng tâm phàn nàn của họ là chính phủ đang
thu thuế ngày càng cao nhưng cung ứng ngày càng ít các dịch vụ công. Để
xem lại tính xác đáng của lời than phiền đó, Viện Quy hoạch và Thuế khóa
Brazil, một công ty tư vấn, đã so số liệu thu thuế và cung cấp dịch vụ của
Brazil với 30 quốc gia lớn khác. Họ thấy rằng Brazil thu thuế bằng 35% của
GDP, mức nặng nhất trong số các quốc gia mới nổi, nhưng xếp hạng chót về
mặt sử dụng tiền thuế để cung ứng các dịch vụ công, lộ rõ qua các bệnh viện
không đạt tiêu chuẩn, trường học thiếu thốn và các tuyến xe buýt tệ hại,
châm ngòi cho các cuộc biểu tình lớn. Mức chi tiêu của Brazil đã tạo ra một
gánh nặng rất lớn cho người dân địa phương về mặt tiền thuế phải gánh lẫn
độ phức tạp của luật thuế. Roberto Setubal, giám đốc điều hành của ngân
hàng tư nhân lớn nhất tại Brazil, Itaú Unibanco, có lần nói với tôi rằng việc
khai thuế ở Brazil mất nhiều thời gian hơn ở bất kỳ nước nào bởi các biểu
mẫu đòi hỏi quá nhiều thông tin, gồm cả phần kê khai đầy đủ về lãi lỗ của
mỗi cá nhân.
Ở thái cực kia là các nước lớn mới nổi có chi tiêu chính phủ thấp một
cách bất thường, một nhóm gồm Mexico, Đài Loan và trên hết là Hàn Quốc.
Ở cả Đài Loan và Hàn Quốc, chi tiêu chính phủ chiếm mức thấp chỉ 22% tỷ
trọng của nền kinh tế – 15 điểm phần trăm dưới ngưỡng thông thường của
các nước có cùng mức thu nhập. Tuy nhiên, ở Hàn Quốc tỷ trọng đó đã gia
tăng 3 điểm phần trăm kể từ 2008, và quan trọng hơn, con số này đang gia
tăng theo hướng đóng góp hiệu quả. Ví dụ, để giúp khắc phục một trong
những trở ngại lớn về kinh tế của Hàn Quốc, tình trạng tương đối ít phụ nữ
tham gia vào lực lượng lao động, chính phủ đã đầu tư vào các trung tâm
nuôi dạy trẻ để giúp những người mới làm mẹ đi làm trở lại – một động thái
mà theo một số ước tính có thể làm tăng thêm cả 1 điểm phần trăm vào tỷ lệ
tăng trưởng GDP. Đài Loan cũng đang tiến hành các bước tương tự để xây
dựng một nhà nước phúc lợi hiệu quả: Năm 1995 nước này không có hệ
thống y tế công, và giờ đây họ có một hệ thống đảm nhiệm gần 100% dân số
