Nhiều sử gia đã chỉ ra rằng hầu hết các nền kinh tế thần kỳ châu Á đều
được quản trị, trong những năm đầu, bởi các chính phủ độc đoán và chỉ huy.
Nhưng có một sắc thái ý nghĩa trong câu chuyện này. Trong cuốn Châu Á
vận hành ra sao (How Asia Works), Joe Studwell viết rằng không quốc gia
nào, kể từ thời Anh quốc dưới triều đại Tudor hồi thế kỷ thứ 16, có thể tạo ra
các công ty công nghiệp cạnh tranh mà không cần sự giúp đỡ và bảo hộ
đáng kể của nhà nước trong các giai đoạn đầu. Anh quốc thời Tudor được
tiếp nối bởi Mỹ, Pháp và Đức. Sau đó, Đức gợi cảm hứng cho Nhật Bản,
Nhật Bản gợi cảm hứng cho Hàn Quốc, rồi đến Đài Loan và Trung Quốc
sớm noi theo. Studwell nói thêm rằng tất cả các chính phủ thành công về
mặt can thiệp này đều theo đuổi “chính sách công nghiệp” theo cách khéo
khai thác các lực thị trường. Ở Hàn Quốc, chẳng hạn, Park Chung-hee nhậm
chức vào 1960 và dùng đòn bẩy nhà nước để tái phân phối đất đai từ quý tộc
cho nông dân, tạo ra một tầng lớp điền chủ mới hiệu quả. Thay vì chỉ thiên
vị các đồng minh kinh tế, ông cũng đã tạo lập sự cuộc cạnh tranh giữa các
nhà tài phiệt hàng đầu mà cuối cùng sẽ hình thành vài quán quân công
nghiệp quốc gia, các công ty như Samsung, để mang lại sức mạnh xuất khẩu
hàng đầu cho Hàn Quốc.
Tuy nhiên, không một quốc gia mới nổi quan trọng nào đạt được dạng
thành công này – phát triển nhanh chóng phần lớn nhờ bàn tay dẫn dắt của
một chính phủ can thiệp – trong những thập kỷ gần đây. Tất nhiên, nhiều
người sẽ đáp lại, thế Trung Quốc thì sao? Nhà kinh tế học đoạt giải Nobel
Ronald Coase đã chỉ ra, câu chuyện quen thuộc về Trung Quốc đã bị kể sai.
Trung Quốc bắt đầu bước vào con đường trở thành một siêu cường công
nghiệp chỉ sau khi nhà nước bao cấp toàn diện bắt đầu can thiệp ít hơn vào
nền kinh tế. Khoảng 1980, chính phủ Trung Quốc bắt đầu nới lỏng kiểm soát
từng bước, luôn luôn để đáp lại áp lực từ bên dưới. Ban đầu, nông dân đòi
bán nhiều hơn nữa nông sản của họ, sau đó các làng tìm cách tự mở doanh
nghiệp địa phương, và cuối cùng các cá nhân thúc ép đòi quyền sở hữu và
điều hành các doanh nghiệp đó.
