buộc tự đề ra như vậy. Nhưng không phải tất cả các nước ấy đều xem trọng
như nhau các hạn mức này. Vào 2015 cuộc tranh biện về cách giải quyết
cuộc khủng hoảng nợ của Hy Lạp tỏ ra phần nào là một cuộc chiến văn hóa
giữa những nước như Đức, vốn cho rằng Athens nên bị trừng phạt vì vi
phạm các quy chế chi tiêu của khu vực Eurozone, với những nước, gồm cả
chính Hy Lạp, vốn cảm thấy họ cần được bỏ qua. Ở Indonesia, luật ngân
sách được tôn trọng nhiệt thành, và nền kinh tế giảm tốc trong năm 2014 và
2015 một phần do chính phủ Widodo đã quyết liệt cắt giảm chi tiêu để giữ
cho thâm hụt ngân sách nằm trong mức hợp pháp.
Đối lập với hệ thống dựa trên nguyên tắc là hệ thống dựa vào thỏa
thuận giữa giới chóp bu chính trị và đối tác của họ, mà có thể còn phức tạp
hơn. Năm 2015 chính phủ cánh tả mới ở Hy Lạp đã cổ vũ cho việc bắt giữ
một doanh nhân có tiếng tăm về tội trốn thuế – một cú sốc lớn đối với hệ
thống diaploki, tức kiểu quan hệ cấu kết giữa đảng cầm quyền cũ và các gia
tộc kinh doanh tiếng tăm, nhất là trong ngành năng lượng và xây dựng.
Nhưng nhà báo Hy Lạp Yannis Palaiologos đã chỉ ra rằng diaploki không
phục vụ “chỉ vài con mèo béo” mà còn vươn đến các thân chủ trong toàn xã
hội, tạo ra sự bảo bọc dễ chịu cho luật sư, dược sĩ, tài xế xe tải, ngân hàng
nhà nước và nhân viên công ích, và thậm chí cả cánh thanh niên của các
đảng phái chính trị. Chủ nghĩa bảo trợ theo nghĩa rộng này vẫn là “một phần
quan trọng trong câu chuyện buồn Hy lạp”, bởi vì mặc dù đã bắt một vài
trùm tư bản, chính đảng Syriza đang khôi phục sự bảo hộ cho các thân chủ
được sủng ái của họ. Cảm giác chung rằng một số công dân đang được đối
xử đặc biệt tiếp tục “làm xói mòn cơ cấu niềm tin trong xã hội Hy lạp” và
làm suy yếu nền kinh tế.8 Tình trạng này cũng có thể dùng để mô tả nhiều
xã hội theo “chủ nghĩa bảo trợ” từ Ấn Độ đến Nam Phi.
Ấn Độ có thể là nền dân chủ lớn nhất thế giới, nhưng nước này lại tôn
trọng tương đối lỏng lẻo ý niệm tuân thủ nguyên tắc. Ngay cả một môn thể
thao đầy nghi thức như golf cũng được chơi trong bối cảnh chuyện trò huyên
náo không ngừng và theo các quy tắc phóng túng đến mức gây tranh cãi hết
lỗ này đến lỗ khác, tùy quả bóng lăn thuận lợi đến đâu. Vào những năm
2000, Ấn Độ đã soạn thảo đạo luật trách nhiệm tài chính để hoàn thiện ngân
