Chương 5
Trọng điểm địa lý
Quốc gia ấy có đang tận dụng tối ưu vị trí của mình?
Suốt nhiều thế kỷ, Dubai là một trung tâm thương mại giữa sa mạc
trong một bầu không khí đầy gian hùng, giữa cát san hô trắng như một nơi tề
tựu của giới thương buôn ngọc trai và những tay buôn lậu vàng. Mãi đến
2002 tiểu vương quốc tí hon này mới cho phép người nước ngoài mua đất
lần đầu tiên và có chính sách khích lệ họ làm việc đó. Gia tộc cầm quyền
của tộc trưởng Mohammed bin Rashid Al Maktoum đưa ra chính sách dành
cho người nước ngoài mua đất quy chế thường trú, thuế suất thấp và các
khoản vay giá rẻ, và họ đã kéo đến lũ lượt. Dân số bùng nổ từ nửa triệu lên
hai triệu, trong khi các tòa nhà chọc trời, bến du thuyền và các đảo nhân tạo
có hình dạng như cây cọ được xây cất ào ạt gần như qua đêm, cùng với một
nền văn hóa quốc tế phung phí đến mức vô hồn. Tiểu vương quốc trước đây
ít ai biết bỗng trở nên nổi tiếng với kỳ quan kiến trúc công cộng – một khách
sạn có hình cánh buồm, khu mua sắm lớn nhất thế giới – nhưng tư gia ở đây
cũng lạ mắt không kém. Tôi đã nghe kể về một cựu nhân viên ở đại sứ quán
Ấn Độ buôn bán phát đạt hàng gia dụng và đã cất cho mình một căn nhà có
gắn phi thuyền không gian màu xanh trên mái. Một di dân khác từ tiểu lục
địa đã xây thác nước trong nhà và trang trí bằng logo của YSL làm quà tặng
người vợ vốn thích Yves Saint Laurent.
Khi bong bóng nợ toàn cầu vỡ vào 2008, tôi tưởng cát trắng sẽ trôi khỏi
thành phố sa mạc vừa bùng nổ tăng trưởng này. Cuộc khủng hoảng đã khiến
Dubai lâm nợ nần 120 tỷ đô-la vì đã xây cất các công trình công và tư, trong
một nền kinh tế với GDP hằng năm 80 tỷ đô-la. Đầu 2009 tộc trưởng
Mohammed công khai cam kết rằng tiểu vương quốc của ông có thể trả nợ,
nhưng rồi lỗi hẹn thanh toán kỳ hạn tiếp theo chỉ hai tuần sau đó. Thị trường
