và thị trường toàn cầu đối với các mặt hàng này, nhưng tôi đã choáng váng
gần đây khi được nghe từ người đứng đầu một trong những tập đoàn lớn
nhất của Ấn Độ rằng một thứ tinh túy của Ấn Độ như que hương agarbatti –
loại hương tỏa mùi thơm trong hầu hết các sự kiện tôn giáo và lễ hội – giờ
đây đang được sản xuất chủ yếu ở Việt Nam.
Sau khi trở thành Thủ tướng vào 2014, Narendra Modi đã phát động
một chiến dịch “Sản xuất tại Ấn Độ”. Nhưng vẫn có một vấn đề cơ bản:
những người phụ tá của ông, ít nhất ban đầu, đã không bàn về việc xây dựng
các nhà máy đơn giản trước tiên, trong các ngành như đồ chơi hoặc dệt may,
loại nhà máy có thể tuyển mộ nhiều triệu người và khơi dậy một tầng lớp
trung lưu công nghiệp. Họ lại bàn về các nhà máy tiên tiến trong các ngành
như thiết bị năng lượng mặt trời và vũ khí quân sự, đòi hỏi nhân công với
tay nghề cao vốn chưa có nhiều trong lượng dân cư nông nghiệp đồ sộ và
thất nghiệp của Ấn Độ. Ấn Độ đã toan nhảy cóc một bước trong quá trình
phát triển, không phải lần đầu.
Thang cuốn dịch vụ
Trong những năm bùng nổ tăng trưởng, trước cuộc khủng hoảng tài
chính toàn cầu, Ấn Độ đã tăng trưởng phần lớn dựa vào ưu thế đầu tư trong
các ngành dịch vụ công nghệ, chứ không phải sản xuất. Điều này đã khai
sinh một ngành thủ công nghiệp gồm các nhà kinh tế học Ấn Độ cố gắng
chứng minh rằng định hướng này sẽ là một chiến lược phát triển hiệu quả.
Họ lập luận rằng trong một thế giới toàn cầu hóa, ngày càng nhiều dịch vụ
có thể được phân phối qua Internet. Người ta vẫn cần một thợ địa phương để
làm tóc, hoặc thợ làm vườn để cắt cỏ, nhưng Internet sẽ giúp thay thế các đại
lý dịch vụ địa phương với bất kỳ số lượng nào, từ luật sư cho đến người môi
giới bảo hiểm, từ bác sĩ X quang cho đến kỹ thuật viên sửa chữa đường
truyền Internet. Thay vì làm giàu bằng cách xuất khẩu các sản phẩm chế tạo
ngày càng tiên tiến, Ấn Độ có thể làm giàu bằng cách xuất khẩu các dịch vụ
đang có nhu cầu trong kỷ nguyên thông tin mới mẻ này.
Những lập luận này bắt đầu gây được thanh thế vào đầu những năm
2010 trong nghiên cứu mới về “thang cuốn dịch vụ”. Một tài liệu tham khảo
