Internet vẫn tiếp tục bùng nổ, và tất cả các yếu tố này đã khơi dậy các ngành
dịch vụ. Chưa hết, tỷ trọng của những người có điện thoại di động dạng
“thông minh” đã tăng từ dưới 20% lên 75% chỉ trong năm năm qua, vì vậy
các dịch vụ đang gia tăng độ tiếp cận bằng cách phát triển sang di động.
Tuy nhiên, hiện nay, một vấn đề cơ bản với ý niệm về chiếc thang cuốn
dịch vụ là trong thế giới mới nổi hầu hết các công việc dịch vụ mới vẫn còn
ở dạng kinh doanh rất truyền thống, chứ không phải đang tạo ra thực tế ảo
hoặc các trải nghiệm du lịch cao cấp. Hãy thử xem các quầy chữa lốp xe bên
vệ đường ở khắp nơi từ Lagos đến Delhi, hoặc cái gọi là tiệm hớt tóc trong
chòi. Ở các làng nhỏ tại Ấn Độ, nhiều ông chủ sẽ cắt tóc với giá rẻ mạt trong
một ô trông giống như chiếc quan tài to tướng bằng ván ép, mà một đầu
được ghếch lên. Du khách phải táo gan mới dám bước vào trong. Khi nông
dân chuyển từ công việc đồng áng sang dịch vụ như thế này, đó chẳng phải
là phương tiện để tạo ra thu nhập từ xuất khẩu hoặc làm nên động lực phát
triển kinh tế quốc gia.
Xu hướng khiến một số nhà kinh tế Ấn Độ rất phấn khích là sự xuất
hiện của các dịch vụ hiện đại, mà ở Ấn Độ có nghĩa là các dịch vụ công
nghệ thông tin (CNTT), vốn vào cuối những năm 1990 đã khiến các thành
phố như Bangalore và Pune trở nên thành các đô thị mới nổi vang danh quốc
tế và cứ địa của nhiều doanh nghiệp khổng lồ đang trỗi dậy như Infosys và
TCS. Người ta hy vọng rằng, cũng như Hàn Quốc đã đi lên từ sản xuất hàng
dệt may cho đến đồ dùng nhà bếp, Ấn Độ có thể đi từ việc bán các dịch vụ
hậu cần văn phòng đơn giản – như những quầy sửa chữa bên vệ đường của
ngành CNTT – để lên đến các dịch vụ tư vấn và phần mềm tiên tiến hơn và
nhiều lợi nhuận hơn. Nhưng viễn kiến này có những điểm hạn chế. Một thập
kỷ trôi qua, ngành công nghệ cao của Ấn Độ vẫn cung cấp các dịch vụ
CNTT tương đối giản đơn, chủ yếu cũng chính là các hoạt động hậu cần mà
họ đã khởi đầu, và số lượng việc làm mới đang được tạo ra là tương đối nhỏ.
Tại Ấn Độ, chỉ có khoảng hai triệu người làm việc trong dịch vụ
CNTT, tức chưa đến 1% của lực lượng lao động. Các cuộc bùng nổ dịch vụ
CNTT nhại theo nhỏ hơn đã diễn ra ở các nước láng giềng Pakistan và Sri
