các nước mới nổi đã được trao tính “độc lập” về pháp lý, sự khai phóng ấy
không phải lúc nào cũng được tôn trọng trong thực tiễn. Các ngân hàng
trung ương và các Bộ trưởng Tài chính trên thế giới gặp gỡ mỗi năm tại một
hội nghị thượng đỉnh do IMF bảo trợ, và tại cuộc gặp năm 2015 ở Lima,
Peru, những câu chuyện bên lề tràn ngập những lời than phiền từ giới lãnh
đạo ngân hàng trung ương của thế giới mới nổi về sự can thiệp chính trị.
Điều này có vẻ gây ngạc nhiên cho các quan chức ngân hàng của Nam Phi,
bởi vì họ không gặp phải loại áp lực này. Những nhà quan sát các ngân hàng
trung ương xem Nam Phi là một trong vài nước trong thế giới mới nổi có
ngân hàng trung ương được vận hành thực sự độc lập, cùng với các ngân
hàng ở Chile, Ba Lan, Cộng hòa Séc và có lẽ một vài nước khác. Các đơn vị
còn lại hoạt động trong tình cảnh ảm đạm. Hầu hết họ đều được cam kết
chống lạm phát một cách chính thức nhưng vẫn có nghĩa vụ không chính
thức phải trả lời điện thoại khi Văn phòng Tổng thống gọi hỏi về các khoản
tiền dễ vay.
Thổ Nhĩ Kỳ từng chiến thắng một dạo ra sao
Cuộc chiến chống lạm phát diễn ra ở các nước theo nhiều cách, nhưng
sự bộc phát của lạm phát ở các nước mới nổi đều có nguồn gốc từ một loạt
yếu tố bệnh lý. Các trường hợp này đáng để quan sát thấu đáo hơn, vì chúng
minh họa cho việc các nhà lãnh đạo không am hiểu kinh tế học cơ bản, kèm
với tình trạng chính phủ can thiệp quá nhiều và đầu tư quá ít, vô tình có thể
vun trồng lạm phát.
Một trong những ví dụ ngoạn mục xảy ra ở Thổ Nhĩ Kỳ, nơi mà những
sai lầm đã cùng nhau đẩy tỷ lệ lạm phát lên cao đến hai chữ số trước khi nền
kinh tế sụp đổ vào 2001. Trước cuộc khủng hoảng đó, lạm phát đã được
nung nấu trong hệ thống chính trị và kinh tế Thổ Nhĩ Kỳ. Quốc hội đã bị chi
phối trong nhiều thập kỷ bởi liên minh của các đảng thế tục, trước sự phản
đối của liên minh các phe Hồi giáo thậm chí yếu ớt và mong manh hơn. Dù
mang tính tôn giáo hay không, tất cả các đảng này đều có chung xu thế hứa
hẹn chi tiêu theo hướng dân túy. Vào kỳ bầu cử, họ tranh đua bằng cách hứa
hẹn cử tri sẽ có thêm công ăn việc làm với chính phủ hoặc các khoản trợ cấp
