Hanushek tìm thấy trong một báo cáo năm 2010 rằng một chương trình cải
cách giáo dục
20 năm có thể làm nền kinh tế tăng trưởng một phần ba – nhưng sự gia
tăng ấy chỉ ghi nhận được 75 năm sau khi khởi sự chương trình cải cách.
Trong nhiều trường hợp hậu chiến, nền kinh tế cất cánh tại các quốc gia
lạc hậu về giáo dục như Đài Loan và Hàn Quốc. Như chuyên gia về châu Á
Joe Studwell đã chỉ ra, tại Đài Loan 55% dân số mù chữ vào 1945, và tỷ lệ
này vẫn còn cao ở mức 45% vào 1960. Hàn Quốc vào 1950 có tỷ lệ người
biết chữ ngang với Ethiopia. Ở Trung Quốc, khi nền kinh tế bắt đầu cất cánh
vào những năm 1980, giới chức địa phương đã rót rất nhiều vào đường sá,
nhà máy và các khoản đầu tư khác vốn có tác động nhanh đến sự tăng
trưởng, vì sự nghiệp của họ phụ thuộc vào việc tạo ra con số tăng trưởng cao
ngay lập tức. Giáo dục đi sau.
Đầu tư vào giáo dục thường được xem như một nghĩa vụ thiêng liêng,
như thiên chức làm mẹ, và ít ai đặt câu hỏi về việc liệu nó có đảm đương
được sứ mệnh. Ở một số nước, các khoản chi rất đồ sộ vào hệ thống đại học
hầu như không có tác động kinh tế, ngay cả về lâu dài. Quốc gia mới nổi mà
dân số có số năm đi học trung bình cao nhất (11,5) và tỷ lệ sinh viên tốt
nghiệp đại học cao nhất (6,4%) là Nga, nơi mà di sản ưu việt của thời kỳ
Liên Xô về giáo dục khoa học và công nghệ vẫn chưa tác động đến nền kinh
tế. Nga vẫn còn phụ thuộc vào nguyên liệu thô, và mặc dù có vài công ty
Internet năng động, nước này thiếu một ngành công nghệ cao đáng nói tới và
đã là một trong những nền kinh tế tăng trưởng chậm nhất thế giới trong
những năm 2010.
Tôi cũng thấy nhiều cuộc khảo sát chẳng ích gì khi cố gắng khoa học
hóa việc đo lường một số yếu tố có thể đóng góp vào năng suất. Báo cáo
Cạnh tranh Toàn cầu của Diễn đàn Kinh tế Thế giới tập trung vào 12 hạng
mục cơ bản, nhưng nhiều yếu tố là những lực tác động chậm như thể chế và
giáo dục. Phần Lan chẳng hạn, đã ở nhóm đầu hệ thống xếp hạng của diễn
đàn suốt một thời gian dài, và vào 2015 nước này được xếp hạng tư thế giới
và hạng nhất ở hàng chục tiểu thể loại khác nhau, từ các trường tiểu học cho
