nhất mỗi hộ nghèo ở nông thôn được làm việc ăn lương ít nhất một trăm
ngày, và một kế hoạch khác để tăng thu nhập cho nông dân bằng cách mua
lúa mì và gạo với giá cao giả tạo. Các chương trình này đã khuyến khích
người Ấn Độ ở lại làng thay vì chuyển đến làm việc trong các nhà máy ở
thành thị, khiến cho nền kinh tế trở nên kém hiệu quả hơn và dễ bị lạm phát
hơn.
Quả là bất lợi khi Ấn Độ là nước lớn duy nhất trên thế giới mà ngân
hàng trung ương vẫn chưa đề ra chỉ tiêu lạm phát và vẫn còn chịu áp lực
chính trị phải duy trì lãi suất ở mức thấp.
Mặc dù hy vọng trở thành Trung Quốc tiếp theo, chính phủ Ấn Độ lại
đang tạo dựng một Brazil kế tiếp, một nền kinh tế tăng trưởng thấp, lạm phát
cao. Từ 2009 đến 2013, các chỉ số kinh tế quan trọng của Ấn Độ đã đảo
chiều theo hướng tệ hại: tăng trưởng GDP giảm gần một nửa, còn 5%, và
lạm phát tăng gấp đôi lên 10%. Khi công nhân Ấn Độ đinh ninh giá cả sẽ
tăng cao hơn, họ đòi lương cao hơn, và ngân hàng trung ương bắt đầu phát
đi các cảnh báo công khai về nguy cơ rơi vào vòng xoáy lẩn quẩn tiền lương
– giá cả.
Đây là một chu kỳ đặc biệt nguy hiểm. Khi vòng xoáy khởi động, nó
thường sẽ hoành hành vài năm trước khi ngân hàng trung ương có thể khống
chế. May thay cho Ấn Độ, ngân hàng trung ương của nước này có giám đốc
mới vào 2013, Raghuram Rajan, người ngay lập tức cho thấy rõ ông hiểu
rằng chống lạm phát là ưu tiên hàng đầu của ngân hàng. Và sau đó vào
2014, nước này cũng có Thủ tướng mới, người mà, bất chấp áp lực dân túy
muốn ngân hàng trung ương hạ lãi suất, dường như đã hậu thuẫn kế hoạch
của Rajan để hành động thận trọng và neo giữ kỳ vọng về lạm phát. Sang
năm sau đó, nguy cơ đã được khống chế, trong khi đà sụt giảm của giá dầu
thế giới cũng hỗ trợ cho mục tiêu của Ấn Độ.
Giảm phát hữu ích và tai hại
Lạm phát ngày nay được đông đảo mọi người coi như một phần tất yếu
của cuộc sống, như tử thần và thuế má. Nhưng trước những năm 1930 lạm
phát không phải là chuyện thường tình. Theo hồ sơ từ Cơ sở dữ liệu Tài
