Một cách vắn tắt để kiểm tra tiền đang đi về đâu là xem xét liệu sự thâm hụt
có đang gia tăng cùng với đà tăng của tỷ lệ đầu tư trong GDP hay không.
Nếu đầu tư đang tăng lên, ít ra đó là bằng chứng gián tiếp cho thấy tiền đang
không chảy ra ngoài để chi tiêu phù phiếm.
Cơ cấu của một cuộc khủng hoảng tiền tệ
Các trường hợp quốc gia bị thâm hụt tài khoản vãng lai ở mức nguy
hiểm hơn 5% GDP trong nhiều năm rất đáng xem xét kỹ càng hơn, vì chúng
hầu như luôn dẫn đến một cuộc suy trầm kinh tế lớn. Những cuộc suy trầm
này diễn ra một cách duy biệt, nhưng điểm chung là các nước bị ảnh hưởng
đã sống quá khả năng của họ trong một thời gian dài và rốt cục không kham
được các khoản phải thanh toán cho nước ngoài. Thái Lan là một trường hợp
kinh điển.
Vào đầu những năm 1990 Thái Lan đã tự xem mình như Nhật Bản tiếp
theo, một cường quốc đang lên trong lĩnh vực sản xuất xuất khẩu. Nước này
đã đi lên từ sản xuất hàng dệt may cho đến chế tạo xe ô-tô cho các hãng xe
ô-tô lớn của Nhật Bản và sản xuất linh kiện bán dẫn cho máy tính cá nhân,
và họ tin rằng mình phải làm những thứ tinh vi hơn. Người Thái thậm chí
cảm thấy giàu hơn mức được thể hiện bởi thu nhập bản địa của họ, vì giá trị
của đồng baht đã được neo vào đồng đô-la mạnh, khiến họ cảm thấy như
vua trong các trung tâm mua sắm ở bất cứ nơi đâu họ đến.
Đồng baht mạnh khuyến khích các hình thức chi tiêu vốn dĩ làm gia
tăng mạnh nguy cơ thâm hụt thêm tài khoản vãng lai. Trong giai đoạn này
các chủ ngân hàng người Thái đã trở nên nổi tiếng với gu về các thương hiệu
rất đặc biệt của hàng xa xỉ nước ngoài, sưu tầm các loại rượu vang Château
Pétrus và đồng hồ thể thao Audemars Piguet. Tệ hơn nữa, người Thái bắt
đầu trả tiền cho các khoản hoang phí này bằng cách vay mượn rất nhiều
ngoại tệ. Các khoản vay này sẽ trở nên không thể trả được nếu đồng baht
sụp đổ, nhưng vào đầu những năm 1990 người Thái đã gạt bỏ nguy cơ này.
Họ tin rằng sự bùng nổ tăng trưởng của họ có thể kéo dài mãi mãi và việc
neo vào đồng đô-la do đó có thể kéo dài vô thời hạn. Ngoài ra, lãi suất vay
đô-la thậm chí còn thấp hơn khi vay baht.
