nghiên cứu đổ dồn về các thủ đô tài chính này, thúc giục đám đông đuổi bắt
cú lớn kế tiếp hoặc tháo chạy khỏi đợt điều chỉnh lớn tiếp theo. Sự thôi thúc
hành động tạo nên một lực đồng tâm mới vào mỗi mùa hoặc mỗi quý, một
xung lực chỉ có tăng thêm kể từ cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu. Hãy
xem năm 2015. Trong quý đầu, người ta chỉ bàn đến việc mua vào hoặc bán
ra trước cơn trỗi dậy của thị trường chứng khoán Trung Quốc, mà khi ấy
dường như chỉ có diễn biến một chiều. Quý hai chỉ tập trung vào việc liệu
Hy Lạp có kéo nền kinh tế toàn cầu đi xuống, và trong suốt quý ba, cơn
hoảng loạn tài chính ở Trung Quốc chiếm lĩnh các cuộc trao đổi. Các báo
cáo đôi khi đúng, và đôi khi sai, nhưng luôn luôn tiến về phía trước, quên đi
những gì đã nói ngày hôm trước và lý do đã nói. Đôi lúc câu chuyện thay
đổi mà dường như chẳng có nhịp điệu hay lý do gì cả.
Phố Wall có một câu nói lâu năm được ưa chuộng rằng chỉ có kẻ hoang
tưởng và kẻ thích nghi nhất mới sống sót. Tôi sẽ diễn đạt khác một chút.
Thách thức ở đây là làm thế nào để hướng một kẻ hoang tưởng khôn ngoan
vào mục đích sinh tồn. Mỗi cuộc khủng hoảng được đón nhận như một lời
hiệu triệu hành động mới, và khủng hoàng càng lớn thì hành động càng
quyết liệt. Những năm sau 2008, nỗi sợ hãi những khoản thua lỗ lớn thêm
nữa vẫn còn ám ảnh đến mức những tay chơi gạo cội nhất của Phố Wall hầu
như giám sát lợi nhuận hằng tháng thay vì hằng năm, điều gây ra áp lực
buộc giới quản lý tiền phải giao dịch liên tục, với hy vọng tránh được dù chỉ
là một tháng tệ hại duy nhất. Chuyện này diễn ra bất chấp bằng chứng cho
thấy lợi nhuận giờ đây thường đổ vào các nhà đầu tư giao dịch ít hơn, minh
chứng cho câu đùa tếu “lười một chút mới tốt”.
Mùa hè 2014, sau nhiều chuyến đi săn, lần đầu tiên tôi tận mắt chứng
kiến một con họ mèo lớn bắt mồi ở Tanzania. Một buổi chiều tà, tôi và các
bạn hữu chợt bắt gặp một con báo săn đang thở hổn hển sau hai lần săn hụt
trong ngày, theo lời kể từ hướng dẫn viên của chúng tôi. Suốt hai giờ tiếp đó,
con báo mai phục ở nơi trú ẩn để lấy hơi; trong ánh tà dương dần phai, ngọn
gió đổi chiều đã khiến mùi của nó không bay về phía một con linh dương
đực đơn độc. Khi điều kiện chín muồi, con báo bắt đầu di chuyển, trườn
chậm chạp, từng chút, thấp và khuất dạng trong lớp cỏ lùn trên thảo nguyên
