Và nếu Van Gogh qua đời ở tuổi 34 thay vì 37 (tuổi thọ trung bình ở
Hà Lan lúc ông ra đời là 40), ông thậm chí còn không được ghi nhận vào
lịch sử. Điều đó đúng với Paul Gauguin, một họa sĩ đã có một quãng thời
gian ngắn sống với Van Gogh và sáng tạo phong cách được gọi là trường
phái Tổng hợp, trong đó những đường kẻ đậm ngăn cách các phần màu sắc
rực rỡ, không dùng sự chuyển màu tinh tế của hội họa cổ điển. Ông cũng
trở thành một trong một số ít các họa sĩ phá vỡ mốc 100 triệu đô-la. Ông
dành ra sáu năm đầu trong sự nghiệp của mình trên các tàu buôn trước khi
tìm thấy tiếng gọi của bản thân: người môi giới chứng khoán tư sản. Chỉ
sau khi thị trường sụp đổ vào năm 1882 thì Gauguin mới toàn tâm toàn ý
trở thành một họa sĩ, ở tuổi 35. Sự thay đổi của ông làm chúng ta gợi nhớ
lại trường hợp của J.K.Rowling. Cô “đã thất bại toàn diện” ở độ tuổi 20, cô
từng nói như vậy, cả về đời sống cá nhân lẫn công việc. Một cuộc hôn nhân
ngắn ngủi “vỡ tan”, và cô ấy là một bà mẹ đơn thân và một giáo viên giờ
thất nghiệp phải hưởng trợ cấp. Giống như Van Gogh ở vùng khai thác mỏ
và Gauguin sau sự sụp đổ của thị trường, cô đã “hoàn toàn tự do” trước thất
bại khi thử những công việc phù hợp với tài năng và sự hứng thú của bản
thân mình.
Họ đều tỏ ra rất xuất sắc mặc dù bắt đầu rất muộn. Thật dễ dàng để
chọn những câu chuyện về những người phát triển muộn nhưng thành công
ngoạn mục đã vượt qua những trắc trở. Nhưng họ không phải ngoại lệ trước
ưu điểm của sự khởi đầu muộn, và những sự khởi đầu muộn đó không
chồng chất những bất lợi chống lại họ. Sự phát triển muộn là một phần
không thể thiếu trong sự thành công sau này của họ.
“Phẩm chất phù hợp” là thuật ngữ được các nhà kinh tế dùng dể mô tả
mức độ thích hợp giữa công việc người đó làm và bản thân họ là ai – khả
năng và thiên hướng của họ.
Cảm hứng để nhà kinh tế học Ofer Malamid của đại học Northwestern
nghiên cứu phẩm chất phù hợp là từ kinh nghiệm cá nhân. Anh sinh ra ở
Israel, nhưng cha anh làm việc cho một công ty tàu biển, và khi Malamud
được 9 tuổi, cả gia đình chuyển đến Hồng Kông, ở đó anh theo học một
trường Anh quốc. Hệ thống giáo dục Anh yêu cầu học sinh phải chọn một
