những bậc thang bằng bê tông chạy từ ngôi nhà của người bạn đến một hồ
nước liền kề. “Họ chỉ cần thêm một người khuân vài cái thùng hoặc làm bất
cứ công việc tay chân nào,” anh nói với tôi. “Tôi không phải là người có
sức bền nên thành thực mà nói tôi chẳng mấy hữu ích ở đó.”
Bê tông được trộn trên đỉnh đồi và chuyển xuống một máng trượt ở
phía dưới khi cần thiết. Davis đứng ở trên đỉnh đồi, lo ngại lượng bê tông
khổng lồ bị cứng lại khi bị nung dưới ánh mặt trời. Anh cảnh báo với anh
trai của bạn mình. “Hãy xem cái này”, người anh đó nói với anh. Anh ấy
cầm một cây gậy có gắn động cơ và khuấy vào đống bê tông. “Nó hóa lỏng
ngay lập tức, hết sức bất ngờ”, Davis nhớ lại. Cây gậy đó chính là máy rung
bê tông, cái tên đã nói lên bản chất, một mảnh kim loại rung lắc giữ cho các
thành phần của bê tông bện dính vào nhau. “Khi nghĩ đến nó, đó là một
khoảnh khắc eureka
1
”, Davis bảo tôi.
1
. Eureka (Tìm ra rồi!): Tương truyền rằng khi nhà bác học
Archimedes đang tắm thì phát hiện ra cơ thể của mình nổi trong nước, từ
đó tìm ra lực đẩy của nước. Quá vui mừng, ông thốt lên “Eureka” rồi lao
ra đường nhảy múa trong tình trạng… trần như nhộng. (ND)
Anh gọi cho một công ty chuyên bán máy rung bê tông để tìm hiểu
một số chi tiết, sau đó vẽ một mô hình mô tả cách gắn những máy rung với
xà lan và khuấy “kem mút chocolate” tương tự như khuấy bê tông. Nếu tính
cả những mô hình thì giải pháp được thể hiện chỉ vỏn vẹn trên ba trang
giấy.
Đôi khi bạn chỉ muốn vỗ đầu và tự hỏi: “Sao mình lại không nghĩ đến
cách đó chứ? Nếu nó có thể được giải quyết dễ dàng bởi những người trong
ngành thì họ đã xử lý xong từ lâu rồi.” Pegau nói. “Tôi nghĩ việc người
ngoại đạo sáng suốt hơn xảy ra thường xuyên hơn mức độ chúng ta thừa
nhận, bởi vì ta thường xem xét mọi việc dựa trên tất cả thông tin thu thập
được trong ngành. Chính vì vậy, đôi khi chúng ta bị dẫn vào ngõ cụt. Rất
khó lùi lại và tìm một con đường khác.” Pegau thực chất đang mô tả hiệu
ứng Einstellung, một thuật ngữ tâm lý học cho thấy những người giải quyết
vấn đề có xu hướng chỉ sử dụng các phương pháp quen thuộc ngay cả khi
