quan hệ nhân quả đều có yếu tố xác suất và không chắc chắn. Có những ẩn
số chưa biết và cả yếu tố may rủi, và cho dù rõ ràng là lịch sử có lặp lại,
mọi việc không diễn ra y hệt như quá khứ. Họ nhận ra rằng họ đang làm
việc trong một môi trường học tập mơ hồ đúng như định nghĩa, ở đó họ khó
có thể học được điều gì từ việc chiến thắng hay thất bại.
Trong các lĩnh vực mơ hồ thiếu các phản hồi tức thời, chỉ riêng kinh
nghiệm thôi không thể cải thiện kết quả dự đoán. Những thói quen tư duy
hiệu quả đóng vai trò quan trọng hơn, và chúng ta có thể rèn luyện những
thói quen này. Trong bốn năm liên tiếp tham gia các cuộc thi dự đoán,
nhóm nghiên cứu của Tetlock và Meller đã chỉ ra rằng chỉ với một giờ được
đào tạo căn bản về thói quen tư duy của chuyên gia cáo, các nhà dự báo đã
có thể dự đoán chính xác hơn. Một thói quen rất giống tư duy so sánh
tương đồng đã giúp các nhà đầu tư mạo hiểm và những người đam mê điện
ảnh trong chương 5 đưa ra những dự đoán chính xác hơn về lợi nhuận đầu
tư và doanh thu từ các bộ phim. Về cơ bản, những người dự đoán có thể dự
báo chính xác hơn bằng cách lập nên một danh sách các sự kiện riêng biệt
có sự tương đồng về cấu trúc sâu, thay vì chỉ tập trung vào chi tiết bên
trong của sự kiện cụ thể đang xét. Ít có sự kiện nào 100% là mới hoàn
toàn– như Tetlock nhận định, sự độc đáo được định nghĩa theo mức độ –
việc lập nên một danh sách như thế ngầm buộc một người dự đoán phải suy
nghĩ như một nhà thống kê.
Chẳng hạn, như vào năm 2015, những người dự đoán đã được hỏi liệu
Hy Lạp có rời khu vực đồng tiền chung châu Âu (eurozone) vào năm đó
không. Từ trước đến nay chưa có đất nước nào rời khỏi khối eurozone, do
vậy câu hỏi đó dường như rất đặc thù. Tuy nhiên trong quá khứ đã xảy ra
khá nhiều trường hợp như các cuộc đàm phán quốc tế bị thất bại, các quốc
gia rút lui khỏi các thỏa thuận quốc tế và một số nước bị buộc phải đổi tiền.
Từ đó những người dự đoán giỏi nhất có thể có được kiến thức tổng quan
những gì thường xuyên xảy ra mà không cần tập trung quá sâu vào tất cả
những chi tiết đặc thù của tình hình hiện tại. Rất nguy hiểm nếu chúng ta
bắt đầu với những chi tiết – những góc nhìn bên trong. Các chuyên gia
nhím thừa biết những ngóc ngách của một vấn đề trong lĩnh vực chuyên
