trong phần thể hiện của từng cá nhân rất rõ nét. Phẩm chất của người chỉ
huy, người bắt chước, người khoe khoang, người nhút nhát đều lộ rõ dưới
áp lực của nhiệm vụ. Kết quả này khiến Kahneman cùng các thẩm định
viên càng tự tin rằng họ có thể phân tích năng lực lãnh đạo của các ứng
viên và biết được từng người sẽ thể hiện ra sao trong quá trình đào tạo lẫn
trong chiến đấu. Nhưng họ đã sai hoàn toàn. Cứ mỗi vài tháng, họ có một
“ngày thống kê” để nhận phản hồi về độ chính xác của các phỏng đoán
trước đây. Lần nào cũng vậy, họ thấy nó chẳng đúng hơn việc đoán mò là
mấy. Mặc dù lần nào họ cũng có thêm kinh nghiệm và tự tin đưa ra đánh
giá nhưng độ chính xác không cải thiện chút nào. Kahneman kinh ngạc
trước việc “hoàn toàn không có mối liên hệ nào giữa dữ liệu thống kê với
kinh nghiệm quan sát”. Vào quãng thời gian đó, xuất hiện một cuốn sách
tạo nhiều ảnh hưởng về chủ đề đánh giá của chuyên gia. Kahneman bảo
rằng nó đã gây ấn tượng to lớn đối với ông. Đó là một nghiên cứu sâu rộng,
gây chấn động ngành tâm lý vì nó cho thấy kinh nghiệm hoàn toàn không
tạo thành kỹ năng trong rất nhiều tình huống thực tế, từ bối cảnh các nhà
tuyển sinh đại học đánh giá tiềm năng của sinh viên, bác sĩ tâm thần tiên
lượng tình trạng của bệnh nhân cho đến những chuyên gia nhân sự dự đoán
người nào sẽ thành công trong quá trình đào tạo nghề nghiệp. Trong các
lĩnh vực liên quan đến hành vi của con người và rõ ràng không có khuôn
mẫu lặp lại, việc luyện tập nhiều lần sẽ không tạo ra tri thức. Cờ vua, đánh
gôn và cứu hỏa chỉ là ngoại lệ, không phải trường hợp phổ quát.
1
. Giải pháp phổ biến là một số thành viên trong đội phải giữ cây cột ở
một góc và các người khác thay phiên nhau leo lên cột và nhảy qua bức
tường. Cuối cùng cái cột được đưa qua bức tường và được giữ ở một góc,
và các thành viên còn lại có thể nhảy và bám theo nó sau đó đu dọc theo
cột cho đến khi có thể nhảy qua bức tường.
Sự khác biệt trong nghiên cứu liên quan tới các chuyên gia giàu kinh
nghiệm của Klein và Kahneman chứa đựng một câu hỏi hóc búa cần đào
sâu: liệu những chuyên gia nhiều kinh nghiệm hơn thì sẽ giỏi hơn?
