sửa sai nhiều lần
2
. Nếu một người tìm ra giải pháp, họ sẽ lặp lại nhiều lần
để được thưởng nhiều hơn, thậm chí ngay cả khi họ không biết vì sao nó lại
hiệu quả. Sau đó, một số sinh viên mới được bổ sung vào nhóm và cả nhóm
được yêu cầu khám phá nguyên tắc xuyên suốt của 70 giải pháp. Thật đáng
ngạc nhiên, tất cả những người mới tiếp xúc với câu đố lần đầu tiên đều
khám phá ra nguyên tắc chung đó, nhưng chỉ có duy nhất một người trong
nhóm sinh viên cũ làm được việc này. Bài báo của Schwartz có phụ đề như
sau: “Làm thế nào để ngăn cản người khác khám phá ra nguyên tắc then
chốt” – đó là hãy trao thưởng khi họ chỉ mới tìm ra những giải pháp thành
công nhất thời, lặp lại trong phạm vi một số giải pháp hạn hẹp.
2
. 25 bóng điện được treo sau một tấm bảng trong mờ, và câu đố được
bắt đầu với bóng đèn ở góc trên trái được bật sáng lên và một tấm bảng ghi
điểm từ số 0. Đối tượng nghiên cứu biết rằng việc tích lũy điểm sẽ kiếm
được tiền thưởng, nhưng họ không được hướng dẫn làm thế nào để ghi
điểm. Qua thử nghiệm, họ có thể nhận ra việc nhấn các nút theo một trật tự
dẫn đến bóng đèn ở góc dưới bên phải sáng lên là cách có thể ghi điểm và
nhận được tiền. Về cơ bản họ phải chuyển ánh sáng từ góc trái trên đến
góc phải dưới.
Kết quả này bác bỏ tư duy thông thường của giới kinh doanh vốn đề
cao những gương mặt thành công qua khổ luyện như chị em nhà Polgar,
Tiger và xét ở chừng mực nào đó là tất cả tấm gương thành công điển hình
trong lĩnh vực thể thao hay bất cứ trò chơi nào khác. So với đánh gôn thì
quần vợt năng động hơn nhiều, trong đó vận động viên phải ứng biến theo
đối thủ trong từng giây, với mặt sân, và thỉnh thoảng với đồng đội của mình
(Federer đoạt huy chương vàng đôi nam trong Thế vận hội 2008). Nhưng
đặt trong nhiều điều kiện khác nhau, quần vợt vẫn nằm ở phía thuận lợi khi
so sánh với những bối cảnh như phòng cấp cứu của bệnh viện, nơi bác sĩ và
y tá không dễ chẩn đoán bệnh tình của bệnh nhân sau khi nhập viện. Họ
phải tìm cách học hỏi theo tình hình thực tế và tiếp thu những bài học đôi
khi trái ngược với kinh nghiệm trực tiếp của họ.
