khái quát và GPA
1
. Theo cách Flynn mô tả, “những yếu tố đem lại điểm số
tốt [tại trường đại học] không bao gồm khả năng phản biện xét trên bất kỳ
một phương diện nào”
2
.
1
. GPA (Grade Point Average) là điểm trung bình đánh giá sinh viên
trong hệ thống giáo dục Mỹ. (ND)
2
. Flynn cũng nói với tôi rằng ông ấy đã đưa bài kiểm tra cho học sinh
tại một trường trung học của Anh, nơi có nhiều học sinh đã vào học tại
trường Kinh tế London, cũng như đưa cho sinh viên năm kế cuối và năm
cuối tại trường Kinh tế London. Kết luận của ông ấy là “Khi rời trường đại
học, khả năng suy nghĩ phản biện của họ cũng không khá hơn lúc vào
trường”.
Trong 20 câu hỏi của bài kiểm tra, mỗi câu đánh giá một hình thức tư
duy khái niệm mà người ta có thể đưa vào sử dụng rộng rãi trong thế giới
hiện đại. Sinh viên đã làm tốt những phần kiểm tra đòi hỏi loại lý luận khái
niệm – ví dụ như phát hiện ra logic lòng vòng – vốn là loại hình có thể thu
thập được mà không cần qua bất kỳ hình thức đào tạo chính thức nào.
Nhưng đối với phần kiến thức nền là lĩnh vực phù hợp nhất mà họ có thể áp
dụng kỹ năng tư duy khái niệm, họ làm rất tệ. Các sinh viên chuyên ngành
sinh học và Anh ngữ thể hiện rất kém ở tất cả các lĩnh vực không liên quan
trực tiếp đến ngành học của họ. Không ai trong số các sinh viên năm cuối,
kể cả sinh viên ngành tâm lý học, hiểu được các phương pháp luận khoa
học xã hội. Sinh viên ngành khoa học tự nhiên biết dữ kiện của ngành học
nhưng lại không biết cách áp dụng tri thức khoa học để đưa ra kết luận
đúng. Sinh viên ngành khoa học thần kinh không thể hiện tốt trong bất kỳ
lĩnh vực nào. Sinh viên ngành kinh doanh thể hiện rất kém cỏi ở tất cả các
lĩnh vực, bao gồm cả kinh tế học. Nhìn chung sinh viên ngành kinh tế thể
hiện tốt nhất. Về bản chất kinh tế học là một lĩnh vực rộng, và người ta đã
thấy được các giáo sư kinh tế áp dụng các nguyên tắc suy luận họ học được
vào các vấn đề nằm ngoài lĩnh vực của mình
1
. Ở khía cạnh nào đó, dù các
nhà hóa học thông minh một cách phi thường tới đâu, trong một số nghiên
