ngành khoa học máy tính cần học một lớp lịch sử nghệ thuật, mà đúng ra
mọi người đều cần tập thói quen để trí óc có thể nhảy múa qua lại giữa các
lĩnh vực.
Từ lâu, Đại học Chicago tự hào về chương trình học cốt lõi tập trung
vào việc xây dựng khả năng tư duy phản biện đa ngành. Theo trường đại
học này, hai năm cơ sở “được thiết kế như một phần giới thiệu các công cụ
cần thiết sử dụng trong tất cả các lĩnh vực – khoa học, toán học, nhân văn
và khoa học xã hội. Mục tiêu là không chỉ chuyển tải kiến thức, mà còn đặt
ra những vấn đề cơ bản và làm quen với các ý tưởng mạnh mẽ vốn định
hình xã hội chúng ta”. Nhưng thậm chí ngay tại Đại học Chicago, Flynn lập
luận, nền giáo dục ông nhận được không giúp tối ưu hóa những tiềm năng
của xu hướng hiện đại trong việc áp dụng tư duy khái niệm ở các lĩnh vực
khác nhau.
Ông nói với tôi, các giáo sư chỉ háo hức chia sẻ những dữ kiện họ yêu
thích được thu thập thông qua hàng năm trời đẩy mạnh nghiên cứu chuyên
sâu. Ông đã dạy hơn 50 năm, từ trường Đại học Cornell cho đến
Canterburry, và nhanh chóng nhận định mình cũng không nằm ngoài xu
hướng đáng phê phán đó. Khi giảng dạy phần giới thiệu về triết học đạo
đức và chính trị, ông không thể ngăn được sự thôi thúc phải truyền đạt
những chi tiết nhỏ mà mình yêu thích về Plato, Aristotle, Hobbes, Marx và
Nietzsche.
Flynn giới thiệu các khái niệm có tính chất mở rộng trong lớp học,
nhưng ông chắc rằng mình thường chôn vùi chúng trong hàng núi thông tin
cụ thể khác cho riêng lớp học đó – một thói quen xấu mà ông đã cố gắng
khắc phục. Nghiên cứu mà ông tiến hành tại đại học công lập thuyết phục
ông rằng các khoa trong trường đại học nhanh chóng đào tạo sinh viên
trong các lĩnh vực chuyên ngành hẹp, trong khi đó lại thất bại trong việc
rèn giũa các công cụ tư duy vốn có thể hỗ trợ các sinh viên trong mọi lĩnh
vực. “Điều này cần phải thay đổi,” ông ấy lý luận, “nếu muốn sinh viên vận
dụng những khả năng trước đây chưa từng thể hiện với tư duy trừu tượng.”
Sinh viên phải được học cách tư duy trước khi dạy chúng cần tư duy những
gì. Sinh viên đến trường được trang bị lăng kính khoa học, nhưng khi rời
