trường không mang theo được khả năng lý luận khoa học sắc sảo như con
dao đa năng Thụy Sĩ
1
.
1
. Dao đa năng Thụy Sĩ ngoài một lưỡi dao chính còn có nhiều “lưỡi”
khác có chức năng làm đồ khui, tua vít, dùi khoét lỗ,… (ND)
Ở đâu đó, các giáo sư đã bắt đầu đón nhận thách thức. Một lớp học tại
Trường Đại học Washington được mang tên “Gọi tên nhảm nhí” (Calling
Bullshit) (trong ngôn ngữ sách giáo trình: INFO 198/ BIOL 106B), tập
trung vào các nguyên tắc cơ bản để giúp hiểu được thế giới đa ngành và
đánh giá phản biện luồng thông tin hằng ngày. Khi lớp học này được đăng
lên lần đầu vào năm 2017, số lượng đăng ký đã đạt mức tối đa chỉ trong
phút đầu tiên.
Jeannette Wing, giáo sư ngành khoa học máy tính tại Đại học
Columbia và từng là phó chủ tịch tập đoàn của Microsoft Research trước
đây, đã thúc đẩy “tư duy điện toán” mở rộng như là con dao đa năng Thụy
Sĩ. Bà cho rằng tư duy điện toán trở thành nền tảng cơ bản giống như đọc
sách, thậm chí cho những ai không làm gì dính dáng tới khoa học máy tính
hay lập trình. “Tư duy điện toán vận dụng tính trừu tượng và phân tích khi
xử lý một nhiệm vụ lớn lao và phức tạp”, bà viết. “Đó là việc chọn lựa cách
thể hiện vấn đề một cách phù hợp.”
Tuy vậy, phần lớn những gì sinh viên được đào tạo – như nhà kinh tế
học Bryan Caplan nói – là “kiến thức nghề nghiệp chuyên ngành” mà sau
này ít người áp dụng. Ba phần tư số sinh viên tốt nghiệp đại học tại Mỹ làm
công việc không liên quan đến ngành học của họ – một xu hướng bao gồm
cả chuyên ngành toán học và khoa học tự nhiên – sau khi chỉ thành thạo với
các công cụ của một lĩnh vực duy nhất.
Sở hữu chỉ một công cụ tốt hiếm khi là đủ trong một thế giới phức tạp,
đầy tính kết nối và thay đổi không ngừng. Như nhà sử học và triết học
Arnold Toynbee đã nói khi phân tích về thế giới này trong thời đại công
nghệ và xã hội thay đổi: “Không một công cụ nào có quyền lực đa năng.”
Tôi đồng cảm sâu sắc với đam mê của Flynn. Trước khi chuyển sang
lĩnh vực báo chí, tôi học lên cao học, sống trong một túp lều tại Bắc Cực,
