chi tôi tin cậy ở ngài. Ngài chỉ cần gia thêm vài ba chi tiết: nóng bức,
nắng chói, ruồi, cát, khan nước.
Chung trại với tôi có một thanh niên người Pháp, y có đức tin.
Vâng, vâng! Hệt như chuyện tiên vậy, quyết nhiên rồi. Loại
Duguesclin
, đó ngài. Y đã rời nước Pháp chạy sang Espana định tâm
tiếp tục chiến đấu; ông tướng công giáo thộp đầu y đem đi quản thúc,
và được chính mắt mình chứng kiến cảnh cơm thiu cá mục cứ bảo là
được Tòa thánh Roma rủ phước, khiến cho y lấy làm buồn lòng quá
đỗi
. Cả đến bầu trời châu Phi y tấp qua sau đó, và thời gian nhàn rỗi
trong trại, cũng không xóa nổi nỗi buồn lòng này. Mà y lại còn bị
những suy luận trong đầu và, nắng chói, phần nào kéo ra khỏi trạng
thái bình thường. Một hôm, dưới lều vải nóng bỏng như chì chảy tháo,
trong lúc độ mười người chúng tôi hổn hển giữa bầy ruồi nhung nhúc
thì y bỗng lại cất lời công kích kịch liệt kẻ y gọi là tên đầu sỏ
Roma
. Y không ngớt nhìn chúng tôi, con mắt lơ láo, bô râu mấy
ngày không cạo. Ngực trần nhuễ nhại mồ hôi, hai tay đưa ngón lần
trên bọ sườn lồi như đánh dương cầm. Y tuyên bố rằng cần phải có
một đức giáo hoàng khác sống len lỏi giữa đám cùng khổ hơn là cứ tót
trên ngôi mà cầu nguyện, và càng sớm càng hay. Y vừa đăm đăm nhìn
chúng tôi với cặp mắt lơ láo của mình vừa gật đầu lia lịa. Y lặp đi lặp
lại: “Ừ, cho thật sớm!”. Rồi y vụt lắng dịu đột ngột và, bằng một
giọng ủ ê, bảo rằng cần phải tuyển ngài trong bọn chúng tôi, chọn lấy
một người hoàn bị, thói hư tánh tốt đầy đủ, mà thề nguyện phục tùng,
với điều kiện duy nhứt là y chịu duy trì, ở mình và ở kẻ khác, cảnh
tình đau khổ chung của chúng tôi. Y hỏi: “Trong bọn chúng ta đây, ai
là kẻ nhiều yếu đuối nhứt?”. Để pha trò tôi liền giơ tay, và chỉ mỗi
mình tôi làm vậy. ”Được, Jean-Baptiste hạp với việc làm lắm”. Không,
y không thốt ra chính câu đó, hồi ấy tôi mang tên khác. Nhưng đại
khái y tuyên bố rằng dám nhìn nhận như tôi đã làm cũng phải là người
có đức lắm, và đề nghị bầu tôi. Mấy người kia nhất loạt biểu đồng
tình, chơi vậy thôi, tuy cũng thoang thoáng nghiêm trang. Tình thật là
