dán formica và những thứ thiết yếu khác như khoai tây chiên Granny Goose,
Beanie Weenies và thịt bò khô.
Nhưng Sài Gòn xưa chắc chắn có nét duyên mà thành phố mới thiếu hụt.
Trước đó chẳng bao nhiêu năm, người Việt khá giả và người nước ngoài đều
cùng hưởng thú ngồi ở nhiều quán café trên vỉa hè thành phố. Nhưng rồi sự
xuất hiện của máy lạnh đã quyến rũ một số khách vào trong nhà... Khung
cảnh mới an toàn hơn một cách không gì có thể chối cãi được, nhưng quá
ảm đạm và mốc meo. Và người ta cũng mất đi thú vui thanh bạch của việc
ngồi lặng yên dõi nhìn cảnh vật trôi trước mắt trong khi nhấm nháp một ly
nước...” (lược trích)
Khi có trong tay cuốn sách này, trước khi đọc phần bài viết, tôi không
khỏi mê say những bức phác thảo bằng bút sắt của ông. Hình ảnh cuộc sống
Sài Gòn hiện ra rất sinh động, có khi rất xô bồ, có khi dữ dội của một thành
phố miền Nam trước 1975. Nét bút của ông đôi khi cường điệu khi diễn tả
một dáng đứng, một tư thế ngồi, một kiểu cách hoạt động nào đó nhưng hiện
thực cuộc sống do ông phác họa lại chân thực và sinh động. Là người quan
sát, một người nước ngoài đến ghi nhận cuộc sống ở một đất nước xa lạ
nhưng Dick Adair không vô cảm. Trong các bức ký họa, cảm xúc về người
lao động nghèo trên đường phố của ông là cảm thông, có gì đó chua xót và
mỉa mai về những nghịch cảnh đang diễn ra giữa giàu và nghèo, chi phí
khổng lồ cho chiến tranh và sự nghèo đói của người dân. Ông cảm nhận tốt
về nhịp điệu sống của người Việt trong cái nóng nhiệt đới đầy mệt mỏi vì
chiến tranh, ly hương, luôn phải tránh những mối nguy hiểm có thể xảy ra.
Tất nhiên ông có cái nhìn đôi khi hạn chế, nhất là khi ông chỉ tiếp xúc với
một số tầng lớp nào đó, một số ít phụ nữ thuộc nhóm nào đó. Nhưng cho dù
thế nào đi nữa, ngòi bút vẽ của ông chân thật và khách quan.
